
1
O núcleo duro da literatura, da boa, non é unha grande historia. Custoume darme conta e deime conta como de mala gana. Non é unha trama. Non é a acción. Nin sequera o desenlace. Había algo apertado que xa non está: a clásica clasificación dunha tensión [principio-nó-desenlace]. Pero non xermola aí a literatura extraordinaria.
Non.
Doume conta, dun modo taciturno e imperioso doume conta, de que o punch literario débese en esencia ao estilo. Ao estilo. A literatura única é estilo. A literatura é estilo, vaia parvada, alguén o dixo xa. Nietzsche. Rulfo. A literatura é estilo. Lispector. E é na miña ignorancia que me dou conta e acabo sabéndoo, acabo sabéndoo dun modo literario, que sempre quere dicir abisal.
2
Permítanme a parvada: o próximo premio Planeta tería que ser para a calquera dona Carmen Formoso; gañou puntos en popularidade, agora as mulleres con premio lévanse aínda máis que no 94, demostrou o tesón propio dunha novelista de raza, deu que falar -e iso, como sabe Dragó, dá que vender- e, dun modo escuro e de pasadizo, xa é unha escritora da casa.
A novela será, por suposto, o sumario da causa en Times new roman 12 a dobre espazo, con portada coqueta e de grosas e cárnicas tapas.
Se o señor Lara ergue de humor, tamén pode conceder o premio do 94 a título “xa pasou a romaría pero ex equo” a dona María del Carmen, como ventre de aluguer literario -ela, a do embarazo literario tardío que dixo o Umbral- e don Camilo José, o padrasto putativo da criatura.
A Fundación Cela pode facerse cargo da crianza desa criatura híbrida e bastarda.
O resto da literatura pode seguir deconstruíndose.
3
Se relaciono o punto 1 e o punto 2 obteño que a literatura desa obra -esa obra agora próxima a ser analisada por un xuíz acusada de plaxio- pertence a Cela; el conferiulle o seu estilo -admirable ou non- a unha historia que xa existía. A historia non era súa. O estilo si. Agora ben, tanto como o mérito literario, é súa a infamia, a desvergoña e a deshonra literarias.
A literatura creo que é tamén un campo de xogos de honor. Non é o amor. Non é a guerra. Non vale todo.
Ábrese a veda para que se burlen de min.
Coincido palabra por palabra contigo. Hai xeitos e xeitos de roubar historias e facelas dun. Tampouco na literatura vale todo, ou debería valer.
En realidade, na literatura vale case sempre case todo. Alégrame que esa señora, Carmen Formoso, alomenos gañe esa pequena batalla. Porque á historia da literatura, sexa o que sexa iso se é que existe, ten complicado pasar.
Leña da árbore caída alimenta sempre bos incendios, é certo, pero, como a case todos, a Fundación Cela éme profundamente antipática. Moito máis que o propio Cela quen polo menos escribía.