|bio e contacto|

raios cosmicos de Tesla-hassel

Estíbaliz Espinosa Río

GAL | Bio curta:

Coruñesa. Da constelación ciencia-literatura-música-nai. Mezzosoprano.

Bio longa. Autora. Con 7 volumes individuais de poesía, publico tamén relato curto e ensaio baixo a lente dunha cultura única:  as humanidades + a ciencia, a cultura científica a través de formas como a science poetry, ou a non-ficción poética.  Interésame a constelación que debuxan literatura, ciencia, música e maternidade.

Academicamente, licencieime en Socioloxía e en Filoloxía Hispánica pola UDC; no cotián traballo como escritora, creadora e tradutora freelance. Alén de na obra propia, escribo sobre astronomía e literatura para o Cuaderno de Cultura Científica da Universidade do País Vasco, a revista online Principia ou Setestrelo, do Consello da Cultura Galega; teño colaborado en documentais para o Planetario da Casa das Ciencias [A noite é necesaria] ou no MUNCYT. Imparto palestras, charlas e obradoiros  [poesía | astronomía e literatura | música e ciencia]; fun colaboradora literaria do programa Zigzag Diario da TVG2.

Artellei mesturas e macedonias como As Curiosas: son de letras+ciencias, sobre pioneiras investigadoras galegas, música e literatura [Concello da Coruña, 2018]; Escrita no ceo, sobre astronomía, música e literatura [ Planetario da Coruña, 2014]; ou Pinte un bisonte na caverna, por favor, sobre arte e novas tecnoloxías [Abanca, 2007].

Dende hai anos, traduzo galego, castelán e inglés. Fragmentos da miña obra poden lerse en catalán, inglés, árabe, xaponés, hebreo, italiano, farsi ou galés.

Compaxino estas actividades coa música: son cantante [mezzosoprano] e escribo sobre música para a Orquestra Sinfónica de Galicia. 

Son astrónoma amadora, membro de Ío [Agrupación Astronómica Coruñesa]. 

Con tacto: stevealice@gmail.com

@criaturamecanic

Instagram

ESP | Autora. 7 libros de poesía, ha publicado también relato corto y ensaio con enfoque en una cultura única: la simbiosis entre la Ciencia y las Humanidades, así como la constelación que forman palabra, ciencia, maternidad y música. Licenciada en Sociología y en Filología Hispánica por la UDC, imparte charlas, cursos y talleres principalmente de poesía | astronomía y literatura | música y ciencia. Traduce gallego, castellano e inglés. Compagina estas actividades con la música: es cantante [mezzosoprano] y escribe sobre música para la Orquesta Sinfónica de Galicia. Ha trabajado para el Planetario de la Casa de las Ciencias, NORMAL de la UDC o el MUNCYT.

Es astrónoma aficionada.

Esta web lleva acogiendo contenidos literarios propios desde 2005.

Con tacto: stevealice@gmail.com

@criaturamecanic

Instagram

Do que escribín escribiron:

«[…] o que hoxe somos […] é avaliado con distancia irónica, pois as nosas teimas cotiás semellan irrisorias se se consideran coa debida perspectiva secular.» Armando Requeixo sobre Papel a punto de, en Criticalia, 2012.

«Espinosa genera una base de datos, de obsesiones, como a quien le ronda el número pi y no sabe o no se atreve a saber qué hay de ciencia en nuestras neuras […] Poeta. Mujer. Gallega. Y sin dejar de ser nada de esto, hablar de lo que le importa a un oficinista de Murcia,  a un yupik de Alaska, a ti, que lees esto.» Sofía Castañón, sobre Papel a punto de.

«Al contrario que otros autores, donde la herencia de diferentes poetas anteriores es evidente, lo que ha hecho Estíbaliz es construir un espacio. Un ámbito donde las referencias culturales, científicas y literarias se entrecruzan. Dentro de este universo es donde se forma esa voz personalísima, y por eso, precisamente, su propuesta es tan singular dentro de la actual literatura gallega […] Se trata de una poesía profundamente vívida, clara, efectiva y al mismo tiempo original en cuanto a sus imágenes. La astrofísca y la física cuántica se cogen de la mano en esta teoría unificada que desgrana el lenguaje poético. La danza de lo inmenso y de lo diminuto.» Óscar Martín Centeno, presentación Recital Poético La Esfera, Alcobendas2009

«Nada é […] azaroso na súa escrita, translírica, e-conceptual, metaxenérica. Os seus libros len e deslense, son antigos oramas gregos, espectáculos de zooms fractais, reverberacións poemáticas, sci-fi e materia escura.» Armando Requeixo, 2012

«El ser en los poemas de Espinosa es siempre un ser para el papel, desde el papel o, mayormente, desde la errata. Todo está escrito para luego ver si era así como se salvaba uno» Alberto Olmos sobre Papel a punto de.

«And it uses these different halves of the angle, created so perfectly by the opening of the fruit, to show a way toward the supernatural, which I don’t exactly read as the fantastical so much as the sublime, the feeling of darkness and light, of contrast. Fear and beauty. Life and death. And the poem flows quite nicely, conversational at times but with a rhythm that I quite enjoyed» Charles Payseur, sobre «Lingua sobrenatural»(de Curiosidade), 2017

«Recita els seus versos enèrgics i plens de vitalitat, que fan riure al públic uns quants cops.» Claudia Riùs, en Núvol, sobre o recital en Veus Paral.leles, 2014.

Curie, me suena… ¡Claro, es Marie Curie! ¿De su apellido viene la palabra «curiosidad»?

Ulises, Cápsulas de SoN, iBooks, 2015

«Ulises y su madre conversan en diferentes situaciones cotidianas. Una bata manchada accidentalmente, los ‘mimos’ antes de irse a la cama, una tormenta que se acerca, el olor de una comida apetitosa, una película recién vista, los cordones de los zapatos rotos, la gripe de Ulises, un diente a punto de caer, un juguete roto o un día de vacunación programada, son sólo un pretexto para que la madre hable a Ulises de algunas mujeres de ciencia, de la importancia de su trabajo y de la falta de oportunidades que muchas de ellas tuvieron.» Marta Macho Stadler, sobre Cápsulas de soN, en Mujeres Con Ciencia, 2016.

intro-versión

ἑκατομβαιών
Messidor
A Coruña, 1974

Son escritora e músico. Ou música e escritor. Irmá de Guillermo, que me levou da man aos libros, ao Planetario, á filosofía. Afeccionada á ciencia, principalmente a astronomía, e ás novas – e vellas- tecnoloxías de contidos.

Publiquei 7 libros de poemas: As neuronas irmás [Arte de Trobar, 2018, premio Afundación-PenGalicia 2017], curiosidade [Aira, 2017], papel a punto de  [2011, Ed. El Gaviero], Zoommm.Textos biónicos  [2007/Xerais 2009], número e [ Ed. Espiral Maior, 2003]Pan (libro de ler e desler) [Eds. Esquío, 2000]-orama [Eds. Deputación Pontevedra, 2002], Mecánica Zeleste [Ed. Premios Francisco Añon de Poesía, 1998]; tamén relatos, artigos e recensións, algunhas publicadas en medios como Tempos Novos,  La Voz de Galicia, Sermos ou Vieiros. 

Colaborei coa revista Principia, de ciencia e humanidades, con este artigo sobre poesía e contaminación lumínica.

Algúns poemas meus traducíronse e publicáronse na revista neoiorquina Strange Horizons, na xaponesa Beagle ou no libro The Museum of All Things Awesome and that Go Boom [Upper Rubber Boot Ed., 2016]. Parte da miña obra poética tense traducido a inglés, galés, catalán, español, xaponés, italiano, hebreo, alemán, macedonio ou parsi.

Publiquei o microensaio Curioseando. Experiencias para obradoiros literarios e didácticas sobre a curiosidade ciencia+literatura, en Poesía Hexágono (Ed. Apiario, 2014). TVG, minuto 10.

Así mesmo, escribín 13 relatos sobre outras tantas mulleres na investigación científica baixo o título Cápsulas de soN (iBooks, 2015), ilustradas por Irene Sanjuán e narradas por min mesma en Radio Voz [2015].

Caer de cu polo universo [Ed. Apiario, 2015] é un conto para nenas e nenos sobre astronomía. Ilustrado por Lucía Cobo.

Abominables adorables  e Chilindradas son outros libros infantís [inéditos]. 

Artellei, prologuei e traducín poemas no volume A illa curiosa e a tradución do universo, froito do IV Obradoiro de Tradución na illa de San Simón (Col. Cíes, Deputación de Pontevedra, 2016)

Premios poesía: Premio Afundación-Pen Club [2017]; Esquío de poesía en galego [1999]; Díaz Jácome de novos creadores [2001]; Espiral Maior [2001]; Podcasts poétic-artistics, Tarragona [2006]; La voz más joven, Cajamadrid [2008]; Serie B de poesía LABoral Centro de Arte, Gijón [2011].

Premios relato: José Saramago de relato curto, Santiago de Compostela [2009]; Premio Internacional de Relato Cosecha Eñe 2014 (finalista)

Traduzo. Intento dar coa palabra e, máis ben, que ela dea comigo. Dar con ela tamén é darse. Traducín a galego fragmentos de Carl Sagan, Wislawa Szymborska, Richard Feynman, Charles Bukowski, Amy Hempel, Clarice Lispector, Diane Ackerman, Emily Dickinson, Alice Oswald, Walt Whitman, Grace Paley, Sylvia Plath, Stephen Jay Gould, Lewis Thomas, Jean Henri Fabre, Sholeh Wolpé, J. L. Ducid… así como arias e cancións para a Orquestra Sinfónica de Galicia e documentais para o Planetario da Coruña.

Traducín a castelán parte do poemario da poeta iraní-estadounidense Sholeh Wolpé, Cómo escribir una canción de amor (Olifante, 2017).

Nesa procura -e vencendo a introversión que me toca no ADN- enredeime facendo radio [Ulalume, en Cuac FM], teatro ou óperas. Como socióloga e filóloga,  impartín aulas de socioloxía do consumo, lingua e psicoloxía da comunicación no CENP; tamén obradoiros de literatura, en papel e dixital, no Centro Ágora e na UDC. Sempre que a maternidade en solitario mo permitiu, participei como relatora e conferenciante en cursos, festivais e congresos, a nivel estatal e internacional: dende Gales a Bos Aires, dende Lisboa a Barcelona, dende o cárcere de Palma de Mallorca ao Planetario da Coruña.

Artellei o ciclo de charlas sobre arte na rede, fotografía e blogs Pinte un bisonte na caverna, por favor [Centro On de Caixa Galicia, 2008/9]. Tamén recitais de música e literatura como Serán! ou concertos que mesturan literatura e música como Cantos dende a marxe  [Teatro Colón, 2013], e de astronomía, música e literatura, como …escrita no ceo: [Casa das Ciencias-Planetario de A Coruña, 2014] ou de ciencia-ficción e robótica, Soños de robots [Muncyt, 2014], en colaboración coa bióloga Joana Magalhães, con quen tamén fixen as Placas de Petri Sonoras [Día da Ciencia na Rúa, 2014]. Así mesmo participei como relatora nas II Xornadas de Astrotrevinca, de astronomía e turismo do destino Starlight,  A Veiga [2015], e en Naukas Coruña 2017.

Son colaboradora do Instituto Xosé Cornide de Estudos Coruñeses, no ámbito de cultura.

Quedeime atrapada na observación do humano dende a órbita do non-humano [o abismo, o cyborg, o autómata, o zombie, o monstro, o animal][ o neandertal estaría nesa lista?], a interpolación de textos non poéticos en texturas poéticas, as pegadas de mans en negativo nas covas de hai dez mil anos, a retranca, as obsesións, a astronomía, a matemática, a empatía ou os principios éticos que se nos quedan mirando. As materias que en realidade querería ter impartido: Curiosoloxía e Fascinética.

Vendo á miña nai e aos meus fillos acato con resignada curiosidade que á beleza se lle dea por saltar unha xeración.

Supoño que hai quen me verá como unha traidora á causa editorial, pero nada máis lonxe. Amo a literatura. O sistema literario, sejún. Non poucas veces pónme saturnina.

Saboteo a literatura cunha curiosidade que quero crer científica. Algo hai nesa fusión fría literatura::ciencia. Se, tal e como deixou escrito Wittgenstein «os límites da miña linguaxe son os límites do meu mundo», explorar os límites da nosa lingua e o noso encéfalo é, como para un cosmonauta, explorar os límites do universo coñecido. Daí que o Cosmos, o Cerebro e a Linguaxe me parezan algunhas das cavernas máis excitantes nas que nos atopamos os da nosa especie a estas alturas da Terra.

at-the-well-1901(1) copia
Ilustración de Iván Bilibin, 1901

Deixar un comentario