…galego.
O pasado Bloomsday paseino no pub Dublín xunta outra xente, a facer a lectura do Evanxeo do século XX. Oficiou Pedro Ramos.
O pacto consistía en ler unha páxina a cambio dunha copa. Moitos leron páxinas ao chou, outros levaban algo preparado. Case todos comungaron con cervexa.
Nunca merquei o Ulises. Fíxenme cun exemplar aos 20 anos, “liberando peso dos andeis sen pasar por caixa”, segundo o eufemismo que empregaba daquelas para a miña peculiar relación coa sección Libraría duns coñecidos grandes almacéns. Unha estupidez de tantas.
Tampouco o lin completo, senón que conxelei a lectura no capítulo de Circe, un dos meus preferidos e quizais máis coñazos, o que leva o número 15. Líao no autobús que me trasladaba todas as mañás ao polígono de Sabón, á Voz de Galicia, onde traballei un verán como correctora dos Diarios de Sesións do Parlamento galego, un traballo divertido coa súa xostregada deprimente, ámbalas dúas cousas grazas ás intervencións de certos políticos, a súa absoluta mezquindade, a súa fachenda ignorante reducida a un”aquí mandamos nós”. Infantilismo pero do malo, do que en realidade é “adultismo chungo”. Moito riamos de tanta parvada. Pero logo se nos perdía un pouco o ollar.
Foi o verán do das Torres Xemelgas. O momento pilloume despois de comer, na sede do xornal, con todo cristo lanzando hipóteses antes de que caese a segunda torre. Medio planeta é consciente do que estaba a facer o día das Torres Xemelgas. Vai condenado a sabelo. Doomday.
Logo rematou o meu contrato por obra, remataron as viaxes cedo no autobús a Sabón e deixei aparcado o Ulises, nunha zona cero de lecturas.
O resto do libro funo vendo en diagonal, e non todo, pasados os anos. Ata o 16 de xuño do 2012, día en que lin completo o que sería o capítulo favorito: o 17. O de Ithaca. O momento catálogo. A pédanterie. O momento saga.
Inexplicablemente, a tradución do Ulysses de Joyce -a ecografía europea de hai 100 anos; a nai dos xogos de palabras ad infinitum; a novela plasta; a novela con puntos e comas a eito; a novela da que xa non se sabe se é cool ler o é máis cool non ler; a novela con certo colesterol nos seus fluídos internos mais enormemente influínte na nosa actual relación coa linguaxe- non foi considerada como esencial por Cultura o pasado ano. Libros sobre fútbol e cociña si. Brillante pasado reseso, non. Pero a Cultura con maiúscula sempre leva razón, por algo sería.
E así ficamos: dende Otero Pedrayo ata hoxe, a bebérmonos unha Guiness co modo fósil ON.
Para o do pub Dublín esmelguei tres fragmentos de tres capítulos diferentes: o 11 [o d’As sereas], o 15 [o de Circe] e o 17 [o de Ithaca]. Baixei un orixinal en PDF e, contrastándoo coa tradución en castelán do que ilegalmente posúo -a de J. M. Valverde-, púxenme á grandilocuente tarefa de os traducir a galego.
E tal quedaron:
Ulises, [] do capítulo 17 [Ithaca]
Para que criatura foi a porta de saída unha porta de entrada? Para un gato.Que espectáculo presenciaron cando, primeiro o anfitrión, logo o convidado, emerxeron silenciosamente, dobremente en tebras dende a escuridade por un pasadizo dende a parte traseira da casa ata a penumbra do xardín?A árbore celeste de estrelas cargada con húmida froita noiteazulada.Con que meditacións acompañou Bloom a súa mostra das diversas constelacións ao seu compañeiro? Meditacións sobre unha evolución vastamente crecente; sobre a lúa invisible en incipiente lunación, achegándose ao perixeo; sobre a infinda lactixinosa escintilante incondensada Vía Láctea, distinguible á luz do día por un observador situado na parte baixa dun pozo cilíndrico vertical de 5.000 pes de profundidade cara ao centro da Terra; sobre Sirio [alpha en Canis Majoris], a 10 anos-luz [57 billóns de millas] de distancia e en volume 900 veces a dimensión do noso planeta; sobre Arcturus; sobre a precesión dos equinnoccios; sobre Orión co seu cinto e o sol séxtuple Theta e a súa nebulosa na que collerían 100 dos nosos sistemas solares; sobre estrelas moribundas e nacedoiras como Nova en 1901; sobre o noso sistema que se precipita na constelación de Hércules; sobre a paralaxe ou o desprazamento paraláctico das chamadas estrelas fixas, en realidade eternas errantes dende eóns inconmensurablemente remotos cara á futuros infinitamente remotos en comparación cos cales os anos asignados á vida humana, tres vintenas máis dez, formaban unha paréntese de infinitesimal brevidade.
Ulises, [] do capítulo 15 [Circe]
BLOOM [encolle]: Seda, dixo a miña señor! Oh, son que renxe, gaspalloso! Debo rozala coa puntiña das unllas?
BELLO [sinalando ás súas putas] Como elas son agora, así serás ti, emperrucada, permanentada, perfumentolizada, pos-de-arroziada, cos sobacos suaveafeitados. As medidas tomaránseche coa cinta sobre a propia pel. Axustaránche con cruel forza en corpiños como parafusos de doce cutín de pomba con varas de balea até a pelve reberetada de diamantes, até o borde mesmiño, mentres a túa figura, máis metida en carnes que cando ías solta, engastarase en traxes apertados como redes, xeitosas enaguas de dúas onzas e flocos e cousiñas estampadas, abofé, coa insignia da miña casa, creacións de deliciosa lencería para Alice e un bo recendo para Alice.
Ulises, [] do capítulo 11 [As Sereas]
Letra? Música? Non: é o que hai detrás. Bloom enlazaba, desenlazaba, anoaba, desanoaba. Bloom. Riada de morna marmelámbea chupachup secretirmo manou para manar fóra da música, no desexo, escuro para lamber o fluxo invasor. Tocándoa, atopándoa, destapándoa, apalpándoa. Dálle. Poros que dilatan dilatando. Dálle. O pracer o sentir a calor o. Dálle. Gurgullar sobre esclusas abrolleiros illós. Riada, gurgullo, groto, pracergullo, palpidálle. Agora!
A linguaxe do amor.
Tradución E…E. Río
For further opinións sobre o novelo, escoiten aquí como uns cantos eruditos – con coidada aspiración bilabial british- eruditan :
...Estíbaliz Espinosa... palabra ciencia canto 
One thought on “3 fragmentos do Ulysses traducidos ao”