casa de citas XLIII

Chegamos ao punto en que se escribe máis poesía da que se publica, e xa non digamos  le, principalmente porque a poesía chegou a ser considerada máis ben como unha válvula de escape para sentimentos persoais: o poema como a fórmula estilizada da notación de diario. Mesmo entre os poemas que se publican –e aí hai un paralelismo coa arte recente- a énfase no rexistro da experiencia subxectiva é asoballante.

Robert Rowland Smith en On Modern Poetry: From Theory to Total Criticism

Hai tempo que devecía por atopar esta mesma idea que comparto pero pasada pola peneira do pensamento e a escrita doutra persoa. Non sei se hai moita máis xente que o pense, que haber ha de haber, mais non é habitual que se manifeste nin se faga nada ao respecto. Velaquí o orixinal, via exp.lore.com:

We’re at a point where more poetry is being written than published, let alone read, mainly because poetry has come to be considered so much as an outlet for personal feelings – the poem as the stylized mode of the journal entry. Even among poems that do get published – and there is a parallel with recent art – the emphasis on the recording of subjective experience is overwhelming.

tumblr_lhlhhjO0wh1qz6f9yo1_500

5 pensamentos sobre “casa de citas XLIII

  1. Toda época xera un excedente. Todo autor, toda escola, toda obra. Sen ese excedente non hai unha escolla. E, sen escolla, non hai canon nin reparto posible do capital simbólico.
    Todo texto provén dunha orixe libidinal, proxecta unha falta e un desexo. Falamos (e escribimos) contra a morte, que está no final do universo. Falamos (e escribimos) contra a separación primaria: a da nai. Xustamente comezamos a falar ao sermos conscientes de que as augas amióticas xa non volverán.
    Pódese complexizar máis ou menos. Disimular por aquí ou por alá.
    Ademais, e de feito, só se pode ler o pasado. A actualidade da escrita é unha enorme falacia. E todas as xeracións caen sucesivamente, unha tras outra, nesa trampa: pensar que todas as anteriores foron parvas e que só a actual encontrou as condicións definitivas e precisas.
    Mais o certo é que o presente, tamén en literatura, non existe. Non hai máis que futuro (Heidegger dixit). O actual e a actualidade son fórmulas xornalísticas.
    O autor, ademais, non pode ser concibido de xeito monolóxico. O autor é un diálogo. As concepcións monolóxicas son todas esencialistas e apelan, en derradeira instancia, a Deus, e á súa palabra.
    Porque quen fala por nós é o Outro. Nós só poñemos o espazo (o corpo) e o tempo para que toda esa enxurrada de significantes delimite e fixe unha corrente libidinal, que provén da nosa saúde, do noso estarmos vivos.
    O sentido, finalmente, tanto para o autor (que finxe) como para o lector (hipócrita) é sexual. Vai directo ao gozo (presta ou non presta). Apela a unha satisfacción primaria e compulsiva que, logo, pode ser reprimida ou non. The recording of subjective experience is ineluctable, can’t be avoided. Mais quen pode dar testemuña diso?

  2. no puedo más que asentir con la cabeza pero dentro, en el interrogatorio desvelado de cualquier paradoja late la negativa. Realmente no observo poesía escrita donde coincidan, la inquietud, el pulso, el drama, la afección, la lente y el rechazo de los deseos piadosos. La cantidad de poesía hoy… blogs etc.. creo viene dada por la facilidad que hay a la hora de ser-visto. Otra cuestión sería pensar que (todo isto é fume)… y tener que explicar los procesos de exteriorización poética mediante dogmas carcomíticos …que no harían más que reforzar las teorías de autor, olvidando los rasgos trazados en la obra. Lo que sí creo ver cada vez más, es la falta de compromiso, con la propia obra y con aquello que nos rodea. Espero no haber sido demasiado caótico, un fuerte abrazo.

  3. prezado Emily Dickinson, todo o que sostén neste comentario sacha leiras moito máis fondas que a cita que lle deu pé -sen menoscabo da obra de Rowland, aínda sen traducir a castelán e moito menos galego, que eu saiba-. Leiras polas que andan non só Heidegger, tamén Bourdieu e Freud e unha interpretación sobre a psique profunda e as súas motivacións para a escrita, que me parecen moi ben enfocadas.

    A cita de Robert Rowland non é tan fonda nin moito menos: limítase a facer unha apreciación cuantitativa do volume de poesía [escríbese máis do que se publica e se le] aproximando esa curva a outra apreciación, esta vez cualitativa: a énfase no rexistro da experiencia subxectiva. El relaciona ambas curvas como se unha dependese da outra, cando acabo de pensar que en realidade non ten por que ser así: escríbese máis do que se publica e se le quizais tamén por un proceso de tan longo alento como é a alfabetización universal, coa correspondente pulsión de imitar e empatizar con aquilo que durante tantos anos estamos obrigados a estudar. A notación de diario e a experiencia subxectiva están nas orixes da literatura, coido que mesmo da épica, e non digamos xa dos soños, unha fracción sempre literaria da nosa vida e que, se sobreviven, é porque os anotamos. Penso que Rowland vencella a saturación editorial coa saturación do Eu poético ou mesmo cunha idea terapéutica da escrita, que na súa dimensión máis comercial sería o «paulocoelhismo». Moitas persoas ás que se lles pregunta «por que escribes» responden que o fan porque queren expesarse. Do mesmo xeito se interpreta a arte contemporánea: o autor quería expresarse. Todos expresándonos con fruición. Non sei que raio facemos toda a humanidade en pos dunha expresión, ou inexpresión, de nós mesmos. Unha subxectividade que cremos nosa, de cada un, igual que o gusto, igual que ese «nos presta ou non nos presta». Pode que de nenos esa fórmula funcione, pero unha vez que estamos totalmente socializados e o capital simbólico, cultural e relacional corren como moeda de cambio a «subxectividade» e «o que sinto» poden derreterse un pouco polo lado «do que me gusta que vexan que sinto» e dunha subxectividade máis compartida e empática do que cremos.

    Si, pode que quen escriba sempre sexa o Outro. Ou, indo máis lonxe, Case Todos os Outros.

    Sen embargo, o poeta fingidor de Pessoa tamén pode que finxa finxir. E nada lle impide ao hipócrita lector de Baudelaire seguir abraiándose de cando en vez coma un neno, se le determinadas cousas ditas de certa maneira.

    Concordo en que a «actualidade» é unha ficción dos xornais. Pero a literatura bota raíces nesa fenda filosófica e temporal que suprime o presente, o literario existe porque existe o zoom do tempo: fosilizar para honrar -e máis ben reinterpretar- o pasado e pretender falarlle ao futuro son dúas poleas que tiran do pozo do escritor/a. É posible que Rowland critique a perda de rumbo da poesía, como un maremágnum de voces no que todos queren ser emisores sintonizados igual e poucos receptores. Seguindo co símil da sexualidade que propós, a poesía para Rowland parece un parque no que todos se converten en exhibicionistas masturbándose exactamente da mesma maneira, e con cada vez menos voyeurs interesados.

    A min non deixa de sorprenderme que sigamos identificando poesía con «sentir moito e moi bonito» ou con «sentir moito e moi visceral e case gore». Hai fragmentos de novelas, relatos e ensaios de non-ficción mil veces máis líricos que un libro de poemas. Entendo a poesía como un mecanismo para abrir o cerebro non só a sentimentos intensos, tamén a ideas novas -que polo xeral tamén xeran sentimentos intensos-. Se ben, como dicía Nietzsche, os pensamentos son a sombra dos sentimentos, máis escuros, baleiros e simples que estes. Se cadra é que o repertorio do que consideramos «sentimento» xa ficou algo curto.

  4. Nun mundo profanado, no que o mercado nos deixou sen sagrado e no que a Igrexa e outras institucións usurparon a relación do ser humano co misterio, o regreso da poesía como rezo (recitare, rezar), como expresión do enigma que habita en min, ten algo de necesario e democrático, eu diría que de revolucionario. As elites culturizadas, que ata agora detentaron a celebración do misterio e estableceron a súa propia mitomanía (mitoloxía branca, chamáballe Derrida), non están dispostas a repartir o seu pastel. Mesmo a revolución semellou durante moito tempo non comprender o problema. Aquela demanda maldita de incluír o surrealismo dentro da revolución. A arte dexenerada de Hitler, o realismo-naturalismo como imposibilidade asociada ao neokantismo finisecular e ao positivismo liberal-burgués. A quebra da relación de alianza entre a linguaxe e o mundo. Todas as revolucións da vontade fracasaron. E non vai haber revolución sen azar. Nietzsche dicía aquilo de que a arte conseguiu conxeniar a liberdade (o exercicio da vontade por parte do home) e a determinación (o devalar de Otero Pedrayo, la durée de Bergson, o acontecer). Sempre que se quixo facer prevalecer a vontade, apareceu o erro, a gralla, a convicción de que Azar sempre mellora o texto, porque o texto é, no fondo, de Azar. Velaí o Outro do que falo. Curioso que, neste mundo profanado polo mercado, asome como valor áurico o Impagable, a Poesía. Porque o Impagable non ten interese para o mercado. E porque só o seu carácter de Impagable nos pode asegurar a súa autenticidade. A cultura de masas, como resultado da profanación, exerce un curioso efecto de ping-pong. Por unha banda, contribúe a embrutecer a masa asalariada. Mais, por outra, acaba por dispór o Impagable como un obxecto mítico que xace no máis fondo de cada humano. O Diamante.
    Hai aínda unha fronteira que traspasar: a do narcisismo, ese punto en que o capitalismo, como viron Deleuze e Guattari, non é máis que traslación social da lei da selva do inconsciente. E velaí onde xorde o autor como diálogo. Que é tamén o autor como corpo dialóxico. O autor como unha praza que atravesan os ventos dos códigos. O autor como unha encrucillada. No fondo, o teatro grego. Edipo. Antígona.

  5. Un dilema xorde cando O Autor non quere ser un-autor-que-pasaba-por-aí e si seguir sendo O Autor.
    Se non se proba algunha vez un certo anonimato, un certo dar coa palabra no sentido de darse con ela, de abandonarse e abandonala, se non se manexa a clave da empatía non creo que haxa moita disposición dialóxica.

    Non sei que é un Autor, en verdade.

Deixar unha resposta

introduce os teu datos ou preme nunha das iconas:

Logotipo de WordPress.com

Estás a comentar desde a túa conta de WordPress.com. Sair /  Cambiar )

Twitter picture

Estás a comentar desde a túa conta de Twitter. Sair /  Cambiar )

Facebook photo

Estás a comentar desde a túa conta de Facebook. Sair /  Cambiar )

Conectando a %s

A %d blogueros les gusta esto: