a voz I

A idea sería esta:

escoitar o tema cos ollos pechados. Imaxinar a fisonomía dentro da que habita esa voz. Atribuírlle un rostro humano a un atributo.

De teren procedido así o seguinte, naturalmente, sería abrir os ollos.

O que teñen diante [no youtube] é un dos híbridos máis fabulosos da natureza homo sapiens: unha garganta feminina encerrada na paréntese dun home. Dado que os castrati coñeceron o seu auxe nos séculos XVII e XVIII e desapareceron a principios do pasado, as gravacións sonoras daquelas criaturas divinas [sinónimo de monstruosas] foron imposíbeis. Polo tanto, esa voz que acaban de escoitar i ese rostro de mancebo que veñen de contemplar, non pertencen a castrato ningún.

Pero sigan esta historia da miña man de mala narradora.

Os castrados, fillos deses pais que perseguen a fortuna e a sona a través dos seus vástagos, rara vez as conseguían. Fama e sona. Poucos obtiveron esa cousa horrorosa que eu tamén ensaio: posteridade. Serían nenos pálidos abrindo bocas de bocexo no alto das igrexas e sendo benefactoramente observados por ollos comerciantes, devotos, dispostos a qué. O prezo era alto: as operacións habían realizarse cando eran aínda demasiado novos para saber se aquelas gorxas cocerían o ovo dunha grande voz.

Con moita probabilidade, castraban unha alta porcentaxe de cantantes mediocres.

A meirande parte deles, dunha orixe humilde.

Non obstante, obtiñan certos mimos a cambio de testículos: algúns compositores escribiron arias exclusivas para eles, para as súas proezas e tesituras lixeras coa potencia dun asento de aire masculino. Esta frase debe de soar a algo de enxeñería aeronáutica. Pero o canto non é máis ca iso: enxeñería aeronaútica.

Os castrati eran homes desfigurados hormonalmente, pero as súas voces rozaban a divindade ao xeito das das sopranos líricas ou as mezzos: áxiles e robustas. Algo complicado. Normalmente as axilidades son propias de voces lixeiras que, ao meu xuízo, resultan insulsas, pouco acabadas. Unha voz potente capaz de correr polas notas como un atleta de obstáculos deviña unha xema aprezada: escoitábase en todo o espazo do teatro [a técnica vocal consiste unicamente en lograr amplificar a voz ao máximo na época na que non existen a electrónica, nin os micros nin as etapas con reverb], co cal amortizábase moito mellor, e ademais era quen de sutís alpinismos con corcheas, trinos e escalas cromáticas.

Volvamos a este home. Non é castrato, que saibamos. As operacións foron prohibidas. Os homes do século XX que querían recuperar ese vasto e mimado repertorio dos castrati, o reservado a eles e negado ás mulleres [as arrebatadas da escena, como no teatro isabelino, como no kabuki], houberon adestrarse noutra técnica. No falsetismo.

A voz de falsete de todo varón é a base da técnica dos chamados sopranistas ou contratenores. Os primeiros logran un rexistro máis agudo [de soprano]. Os segundos, timbre de mezzo ou contralto.

O caso do tipo deste fragmento do youtube.

Un contratenor. Un home con voz de home o 50% da súa existencia [que mesmo pode ser de rexistro grave] e de muller arrebatada da escena o outro 50%. Un home lobishome. Un home que oubea. Un home que xeme. Un home que rompe as copas. Un home que cobra máis e veste frac. Un home non necesariamente home. Unha profesión de home que canta como muller papeis destinados a homes. Pero que non sementa escándalo [un leve morbo, si] nin está obrigado a desfilar en Berlín unha vez ao ano. Un home versado en transversarse. Un home que pode, se quere, acomodarse o paquete como todo macho na intimidade, e tamén á luz do día. Un home ao que ninguén se xira a mirar pola rúa, pero que todos esculcan como a unha cría de dinosaurio cando abre a boca para que saia Haendel nun filado como spaguetti.

Canta Ombra mai fu.

Un texto simplísimo, case un haiku, se non fose porque os haikus son como cofreciños cunhas medidas moi estrictas. Unha aria dedicada a un plátano [a árbore, non a froita]. Unha música demasiado fermosa para un texto demasiado estúpido.

David Daniels. Unha muller demasiado bonita como para ser un home.

E, sen embargo, home.