A conversa máis ou menos transcorre así:
-Ola, bo día. Pode pasarme con intervención?
-Si, de parte de quen, por favor?
– Chámome Estíbaliz. Estíbaliz Espinosa
– O motivo da chamada?
– Quero saber en que estado do trámite se atopa unha factura dun concerto que dei hai 5 meses
– Agarda, creo que o encargado non está [soa un Mozart monofónico e periclitado para retrasados mentais, supostamente porque a música amansa ás feras. Acontece que a música feita por retrasados mentais, enardéceas]. Efectivamente, saíu
– E…mm.. non hai ninguén no departamento?
– Non
– E ben?!
– Chama dentro de 15 minutiños, por fav…
A escena pode [e debe] repetirse con diversas variantes a intervalos de 15 minutos, 15 días e, se nos relaxamos e todos nos poñemos un pouco hiperbólicos, 15 anos e 15 eóns.
O que acabo de transcribir é o protocolo necesario e absoluto neste país [=Galiza] para cobrar calquera cantidade relacionada con algún evento cultural municipal antes de que pasen 6 meses. O que acabo de describir é vergoñento e inadmisible. O que acabo de describir é a bunkerización dos xestores de cartos públicos para evitar seren presionados cara a unha xestión xusta, limpa e puntual.
Todos colaboran nesa trama sucia de trapos permanentemente por lavar, de residuos tóxicos que temos que comernos os que algunha vez traballamos para eles. Todos. Dende os técnicos de cultura que non saben nada porque iso é cousa de intervención, ata os interventores que me choran [isto é verídico] que me entenden [todos me entenden] pero que a culpa é do sistema, que é así.
O sistema. A invención máis audaz, despois do nazismo, para expiar as culpas todas de todo o occidente de benestar. O sistema, que é así.
Traballo para distintas entidades culturais dende hai máis de 10 anos: traballei como contacontos en campañas de lectura da Xunta, fago recitais e obradoiros como escritora or whatever, dei charlas e conferencias, actuei como cantante cun grupo de jazz, cun octeto vocal, con compañías de teatro… Para entidades tanto públicas como privadas e, dentro das públicas, para calquera dos 3 supraorganismos, calquera das 3 grandes tetas que pairan cupulescamente xeodesicamente sobre nós: Estado, Autonomía, Municipio.
Das 3, a besta negra nos pagamentos é, con diferenza, a terceira. Nin un só concello dos moitísimos cos que traballei neste país [=Galiza] pagoume antes de 3 meses. Mentira, lembro un. Só un. Oleiros. Foi o único concello que me pagou dentro do prazo normal dos 30 días.
Houbo outro, a Pobra do Caramiñal, que tardou 2 anos e unhas 30 chamadas en pagarnos. Por un contacontos. Do 8 de marzo de 2000, día da muller traballadora. Érase aquela unha ironía tan ben broslada. As mulleres traballadoras que traballan ese día por amor á arte, parnasianas as mulleres traballadoras. Cheguei a falar co tenente de alcalde: Bos días, son a muller traballadora que resulta que tamén era cobradora.
Daquela facía moitos xogos de palabras.
Iso si, en cando mentas ao alcalde os cobros axilízanse. Pero para iso tes que botar bile, tes que escoitar moitos É que eu enténdote pero, moitos sospeitosos cortes de chamada, moita música para midisubnormais, moita pregunta capciosa de funcionaria listilla O motivo da chamada?, e tes que intentar vía meditación hindú que todo iso non derive nun cancro no teu organismo.
Todo para cobrar cantidades que xamais sobrepasan os 2oo euros. É miserable e, se non fose porque evito o tabaco e a humillación por parte de xentes miserables, sería tamén humillante.
Ao longo destes máis de 10 anos traballaría con máis de 100 concellos. Un 1%, segundo a miña estatística subxectiva e persoal [coma todas], un 1% dos concellos deste país [=Galiza] paga o que debe cando debe ás persoas que traballan para eles.
Se falan vostedes con xente que se dedica á música, ao teatro, ás artes plásticas, á literatura, á retroescavación ou, imaxino, a calquera actividade que requira un concello dado para o lecer dos seus cidadáns o para calquera outra finalidade [didáctica, arquitectónica, floral, oquesexa], toda esa xente poderá contarlles anécdotas que mesturan indignación coa besta temible do estado de benestar, resignación:
8 meses? Aínda menos mal, muller, que eu do concello de F. aínda non cobrei unha función de hai 6 anos
Coido que a S. nunca lle pagaron o mural que pintou no concello de C.
Fixen 15 chamadas para cobrar 60 euros.
Esquécete de cobrar iso ata dentro de como mínimo, 1 ano. O. éche así. Paga fatal.
Transcorreron 15 minutos dende que empecei a escribir esta entrada aquí. Vou chamar ao concello de S. Desculpen.
A conversa máis ou menos transcorre así:
-Ola, bo día. Pode pasarme con A. B.?
-Si, de parte de quen por favor?
– Son Estíbaliz Espinosa
– O motivo da chamada?
– Quero felicitarlle o novo ano
[Agora a música xa non soa. Un elocuente silencio que se prolonga un minuto, dous, tres, catro, cinco… A chamada córtase]
A resignación: vivimos nun estado de benestar, privilexiado, recibimos subvencións, pagamentos extraordinarios, cestas de Nadal [agás nas crises], as rúas e avenidas ilumínanse para nós, as portas automáticas abren co noso halo [agás que sexamos un vampiro, ou alguén moi pérfido. Unha vez coñecín a unha muller sen halo que non era quen de entrar en establecemento ningún xa que as portas automáticas non se lle… en fin. É outra historia], hai festas con pregón, garantías mínimas, cámaras de seguridade, cabalgatas, fontes e pontes luminosas, leis de protección forestal, solares recalificados, prestacións, pazos restaurados, parques moi eólicos, letras recurtadas co nome da cidade e os seus emblemas en parterres visibles… Hai de todo e en abundancia para todos cada día de cada ano ata o fin do teu futuro. Non quererás por riba de todo iso, cobrar á primeira de cambio por un traballo que fixeches. Abondo fan con chamarte por teléfono e poñer o teu nome nun xornal o día da actuación. Abondo fan con ter a intención de pagarte dentro dos límites cronolóxicos desta glaciación. Abondo fan con non dilapidar ese cartos que son de todos [de todos, ou crías que eran teus?] en opíparas casas e en confortables ceas de tixolo.
Dabondo fan con manter a túa factura intacta baixo unha montaña intacta de facturas.
Chamo de novo.
A conversa máis ou menos transcorre así:
-Ola, bo día. Pode pasarme con intervención?
-Si, de parte de quen por f avor?
– Son Estíbaliz Espinosa
[Pásanme]
– Ola, bos días
– Ola, boas, chamo porque quero saber en que estado do trámite se atopa unha factura dun concerto que dei hai 5 meses no voso concello e cando poderei cobrala
[Despois dunha serie de datos que lle facilito]
– Ai, esa factura non chegou aínda, debe de andar pola oficina orzamentaria
[Debe de andar por… como se fose un siberiano facendo turismo polo Caribe, demorándose en cada illa, en cada illote, en cada caio… á caloriña voluptuosa da burocracia lentamente enguedellada en si mesma, no benestar de si mesma, no estado de benestar que somos todos…]
– Oficina orzamentaria? Que é iso?
– Pois mira, unha oficina [bravo!] pola que pasan as facturas no proceso do trámite [un pretexto buro-espacial para pagar 3 ou 4 soldos máis]
– Podes darme o número desa oficina, por favor?
– Chama a centraliña, aí xa che pasan
O xogo sempre é así. O rato e o gato. Correquetepillo. Un dous, tres, escondite inglés. A ver quen cansa primeiro. Stop! Póquer de damas. Póquer de alcaldes. Escaleira de cor. Escaleira de Escher. Gato e rato outra vez. Tom e Jerry. Raña e proe. Gato de Cheshire. Gato de Schrödinger. Existe a factura? Que factura? Que concerto? Que relatorio? Iso é cousa de cultura. Iso é cousa da técnico. Iso é cousa de Manuel, o tesoureiro, que está de baixa cunha catarreira e non vén ata dentro de 12 días. Iso é cousa do sistema. De que sistema? Do sistema solar? Do sistema de calefacción? Do sistema capitalista?
Do noso sistema nervioso.
Todo iso é cousa do noso sistema nervioso. Os despropósitos viven da nosa ciática, cada atraso aliméntase da nosa medula transparente, do noso párkinson á hora de chamar por teléfono a un moroso que é unha institución pública, os edificios de usos múltiples tamén xeran escleroses múltiples, a música perpetrada por un midi monofónico aumenta a probabilidade dunha meninxite… E todo así.
Un eterno vivir nun sistema que está afeito a limitar os seus esforzos. Un sistema que está afeito a tratar a cada cidadán como a un solicitante de subvencións. Un sistema que é a mellor escusa de si mesmo.
Un sistema nervioso central que se volve contra o individuo. Unha enfermidade autoinmune.
Iso é un concello que senta pracidamente sobre facturas sen pagar. Iso é o 90% dos concellos deste país [=Galiza].
Facturas sen pagar. Farturas sen pagar. Enfermidades autoinmunes. Oficinas orzamentarias. Midimozarts. Deixadez. Estupidez. Sistematicidade.
Se soubera canto a comprendo e canto os comprendo a eles.
O caso é que a eles non lles desculpo e a quen boto en falta no conto son aos políticos que deciden alegremente o que se programa a sabendas de que non hai cartos para pagar antes e á cidadanía que non esixe co seu voto unha xestión económica como deus manda.
Iso lévame a retornar até o esquema da pirámide e a permanecer caladiño por se acaso.