sindromía

A síndrome de inventar síndromes e procurarlles nomes engaratuxantes ou absurdos parece ser que aínda non ten nome.

Ábrese a veda.

Como todo o relacionado cos fármacos e químicas cerebrais, as síndromes chámannos a atención. Nunca tanta houbo. Dan ganas de ter unha. Sentímonos fatal se non nos identificamos con unha. Iso tamén debe de ser unha síndrome, sosteño.  Coa de Dióxenes, personalmente creo identificarme un pouco. Non coa vellez baseada na acumulación de bolsas de lixo como capital; simplemente dioxenizo porque non boto nada e son feliz con toda esa nada que non boto. Dióxenes era feliz con menos, só cun tonel e co sol e sen un conquistador diante. Ah, Dióxenes, que gloria de frase lle botaches a Alexandro. A síndrome de Dióxenes. A síndrome do cinismo debería designar, a da sabedoría senil e non a da demencia. Pero hai tantas. Tantas síndromes. E todas tan intensas.  Sín-dro-mes.  A punta da lingua emprende unha viaxe de tres pasos dende o padal… E tan literarias algunhas delas.

Isto por exemplo: percibir os obxectos ben máis grandes ben máis pequenos do que en realidade son, é dicir, sufrir alteracións na percepción de formas e tamaños. Tamén se coñece como macropsia ou micropsia. O nome literario -e asindromado- que lle procuraron é a de Síndrome de Alicia no País das Marabillas. Non a un nivel patolóxico, pero si nun plano cotián todos experimentamos esa sensación de que algo se nos fai demasiado grande ou se nos queda pequeno. Hai expresións para iso. A xente mingua ou medra a mercede de estrañas forzas. Acontece a miúdo que unha cota acadada de poder á xente fáiselle pequena. O poder sempre se fai pequeno co tempo. Naturalmente, ao xuízo de quen o ostenta. O poder é un habitante do País das Marabillas.

Polo xeral, iso de que algo nos vén demasiado grande adoitan ser outros quen o pensan por nós. Rara vez sentimos ou expresamos abertamente que algo nos vén demasiado grande. Pola contra, gozamos vendo cómo lles sobra roupa e escenario aos demais. A rexouba polo mal alleo tamén xermola no País das Marabillas, claro que remata a súa delicada floración no noso.

Máis morbilidades literarias: existen un tipo de alucinacións chamadas liliputenses, por aquela illa Liliput das Viaxes de Gulliver. Non teño moi claro se a síndrome de Gulliver existe ou non é senón unha variante da da Alicia. Ver aos demais como ananos… quen non o experimentou algunha vez? Tantas como vimos que aos demais algo lles acaía  demasiado grande.  E non acaba aí este vademecum: consígnanse síndromes de Rapunzel, Pickwick, Dopey [o mudito de Brancaneves], gato de Cheshire ou o mesmísimo barón de Münchhaussen. A síndrome Chéjov é o nome dun libro e mais dun blog a cargo ambos de Miguel Ángel Muñoz. Pero Chéjov xa non é un personaxe senón un persoeiro eminente no seu eido, ao estilo de Asperger, Down ou Stendhal, epónimos de síndromes todos eles.

A onde nos leva todo isto? Á evidente relación entre enfermidade e literatura por un lado [os balnearios como escenario, os tuberculosos que escriben entre espirros, os guillados que cabalgan xamelgos por ter lido de máis, todo o que cheira a podre na literatura, a septicemia de Borges, os fígados de Hemingway ou Bolaño, o silencio de Virginia, a sífilis de Nietzsche e de moitos outras [sic], a hipocondria de Allen…] e a evidente devoción pola enfermidade que padecemos. As nosas metáforas predilectas son mórbidas: o morbo en si, unha palabra de orixe médica, é a nosa porta de entrada á mansión do pracer. No século XVII de Hobbes o home sería lobo para o home pero no XXI o ser humano, como diría un vello tópico ecoloxista, é sobre todo un cancro para o planeta. A cruzada occidental en pos da  asepsia mátanos a alerxias e, por outra banda, tampouco impide que devezamos por intoxicarnos a base de química emocional [neurolépticos, ansiolíticos, antidepresivos, estimulantes, hiperanfetaminas]; ningún sistema social sanitario por moi absurdamente louvado que estea [querida seguridade social, lembra que es mortal] impedirá que inventemos novas enfermidades tanto sociais como individuais a medida que as causadas por axentes patóxenos externos vanse controlando: a nosa época asiste á constatación de que existen enfermidades causadas polo propio sistema inmune do suxeito, á confirmación da estreita relación entre temperamento e pensamento e certos tipos de cancro, ao fracaso da psiquiatría como mero despacho de drogas legais que só adormecen á besta por espazo dunha vida…

A proliferación de síndromes só pode ser interpretada dun xeito: como síntoma de algo. E un síntoma, xa se sabe, é a puntiña do iceberg. Ese que neste momento se vén abaixo nalgún lugar da Antártida.

BSO para un síndrome de Alicia:  Gwen Stefani en vídeo ou en audio, preferiblemente en vídeo.