poema de Félix Grande

Esta tarde Francisca Aguirre e Guadalupe Grande [viúva e filla respectivamente do poeta Félix Grande] acoden aos Encontros con Autores que argallan Javier Pintor e Xabier Seoane na UNED d’A Coruña. Será ás 18:15 no Salón de Actos do centro, hoxe, 27 de febreiro.

Convidáronme a ler uns poucos textos de Félix Grande, poeta cunha personalidade bestial, a quen lle colle todo o  Sur nas mans. Xornaleiro que foi en Tomelloso, guitarrista e flamencólogo, ademais de director de «Cuadernos Hispanoamericanos», lembro escoitalo en Oviedo hai como 13 anos, dicindo unhas coplas populares tan inesquecibles que xa as esquecín, había unha dunhas trenzas e unha tumba… nonsei: o caso é que el, Grande, tiña escrita unha ponencia formal cos seus teeseliots, os seus renechars, os seus andremalrauxs, os seus andrebretons e as súas postmodernidades e tradicións diseccionadas en frío, e pasou olimpicamente dela para poñerse coas coplas e veña coplas, eran fabulosas. No fondo era a súa maneira de honrar á tradición. «A tradición non se herda, conquístase», dicía citando a alguén.

Eu estaba entre o público pensando, ole, ole con ole polos teus dous discursos siameses, como se o tipo nos dixese: o formal xa o leredes se vos peta, eu quero falarvos de «La noche del aguacero dime dónde te metiste que no te mojaste el pelo» e do que a min me pón os pelos da caluga como escarpias; e mentres eu estaba escribindo isto nunha pestana con outra pestana aberta en internet xa atopei a copla aquela da trenza e a morte que Félix Grande nos recitara:

Cuando yo me muera te pido un encargo: que con la trenza de tu pelo negro me amarres las manos

Unha letra para estarrecer, para estarrecer de amor e para estarrecer de macabro – e de aprezo polo cabelo longo da muller, agora que parece que habemos cortalo se quixermos demostrar segundo qué cousas- que me lembra dúas expresións artísticas relacionadas con trenzas, cabelos e morte: unha é Mariza, cantante de pelo pegadiño ao cranio que canta e raspa e demole coma ninguén Os aneis do meu cabelo. «Dilhe a terra que não coma os aneis do meu cabelo».

E outra é unha das miñas pelis favoritas de terror xaponés: Kwaidan, aquí traducida como El más allá, lembro vela en Garci. O primeiro dos contos desa peli é «Pelo Negro»:

A outra cuestión que me deixou algo pranchada é o de Paco de Lucía. Non porque fose eu ultrafán, era un musicazo, iso é incuestionable, e escoiteino mil veces, como todos os celtíberos, co seu aire zen e tranquilo, que tipo tan pouco estentóreo parecía, en fin, non son eu de panexíricos postmortem a menos que se trate dunha morte terrible, inesperada e en alguén que me toca moitísimo, e dende logo non sei nada de flamenco como para poñerme a semellante cousa. O que me parece curioso, como a todo ser humano, son as coincidencias, que ben sei que non responden a nada, que coincidencias son: resulta que Félix Grande e Paco de Lucía eran moi amigos, claro, como non, «compadres». Tocaron xuntos, Chamábanse. Queríanse, Bueno, euquesei, non vou soltar eu cousas gratuítas, iso din os seus. Resulta que Félix Grande publicou un volume titulado Paco de Lucía y Camarón de la Isla, así, con Paco de Lucía diante. Resulta que Grande escribiu un poema, «Una gotera», no que se dirixe a el. Supoño que un día como hoxe, a un mes case da morte de Grande e a un día da morte de de Lucía, é de obrigada lectura, non sei. Non sei nada, iso é claro. Eu aquí o deixo e pola tarde se verá se o leo ou non:

UNA GOTERA 

Escucho la guitarra de Paco de Lucía.
La música me araña los huesos de la edad.
Lejanamente todo mi pasado se enfría.
Una gotera insiste entre la soledad.

La madrugada apoya su frente en la ventana
y me confía unas sílabas de pena y compasión:
se lo agradezco desde la yel de esta desgana.
Hay una losa de algo sobre mi corazón.

Una gotera. Una gotera hay en mi casa
en esta rara noche de música y de adiós.
Y en esta seguiriya que me hiela y me abrasa
veo el rostro de la nada como un golpe de tos.

¿Qué es esto? ¿No está al lado mi bella hija dormida?
¿No está ahí cerca dormida la paz de mi mujer?
El invierno tirita y me lame la vida.
Mi juventud se ha ido para nunca volver.

¿Te acuerdas, Paco? Un día fuimos adolescentes
entre hermosas guitarras y muchachas de miel.
Y hoy la noche de invierno me acaricia los dientes
Y hoy la noche de invierno me acaricia los dientes
y el viento de los años dormita en el mantel.

Todos mis sueños muertos se acuestan a mi lado
y esta gotera sigue rezando sin cesar.
Hasta el renunciamiento me dejó abandonado.
Se han ido lejos hasta mis ganas de llorar.

Cuando ya ni la lágrima acude hasta la herida
y la vida es convulsa como golpe de tos
¿qué le queda a esta llaga trivial y entumecida?
¿qué le queda a esta música? ¿qué nos queda a los dos?

Suena en la seguiriya la lujuriosa pena
de un tiempo que se apoya cansado en la pared.
Y suena en mi memoria y en mi cansancio suena
la horrenda saciedad que me dejó la sed.

Perdona, Paco. Excusa esta porción de invierno
con que te está escuchando mi viejo corazón.
Y que Dios te bendiga por ese ruido eterno
que suena como suena la palabra perdón.

Fumo mi cigarrillo sentado en una silla,
cercado por la silla, la tiniebla y la edad.
Oigo el perdón, muy próximo, en esta seguiriya.
Y oigo, lejos, la espalda de la felicidad.

Félix Grande

tumblr_lwfig11nUS1qj34ayo1_1280

Deixar unha resposta

introduce os teu datos ou preme nunha das iconas:

Logotipo de WordPress.com

Estás a comentar desde a túa conta de WordPress.com. Sair /  Cambiar )

Facebook photo

Estás a comentar desde a túa conta de Facebook. Sair /  Cambiar )

Conectando a %s

A %d blogueros les gusta esto: