töklandeses

a imaxe é de Ruslanas Baranaukas aka Efendi

Avive el seso y despierte…

Merco libros para as fillas da miña curmá. Remexer entre portadas de fadas, meigallos, preadolescentes que comezan a intercambiar fluídos, usar compresas e maquillarse. Deterse un pouco nalgúns. Hai tanto tempo, cada vez máis, que non se teñen 13 anos. 9 anos. 7.

Nun expositor da librería, dexergo libros da colección Barco de Vapor. Os títulos non me soan de nada, xa. E sen embargo, aí radiactívanse as follas do meu pasado: como compañeiras do verán, das anxinas, dos domingos pola mañá nos que o meu irmán poñía música clásica e fumaba en pipa, como se iso contribuíse a aburguesarnos máis. Os meus 12 anos aburguesados e musicais pasan follas e máis follas e leo ata atragoar e tusir letras e antibióticos.

Vénme á cabeciña a biblioteca das monxas antes de que o colexio pechase por 300 millóns de pelas a cambio dun solar que hoxe en día encrespou en pisos de luxo e unha plataforma de Telefónica ante a que cada pouco organizan manifas e tatúan pegatinas de CCOO. O patio dianteiro do cole no que esperaba a mamá, facía o pino con Inés, xogaba á goma, procrastinaba e lía libros do Barco de Vapor converteu a día de hoxe nun recanto do mundo para se manifestar pola puta precariedade laboral dun país que se cre histericamente europeo e neuroticamente avanzado.

The question is: O Barco de Vapor. Os libros de entón. Alfaguara. Edelvives [que sempre asociei con Edelweiss, o tema da peli aquela]. Aqueles marabillosos de Anaya [colección Laurin] que arrecendían a vainilla e a suor de imprenta. Que como sei a que ole a suor de imprenta? Iso é unha revelación. Iso sábese. Ábrese un libro e, pola fenda do medio, o naris [que sabe cousas que vós non creriades] percorre. E -zas- sábese. Hai algúns que olen a suor de bibliotecario cego, e outros a fío de seda chinesa e outros a cona de viúva rica. E outros a ti. Segue lendo.

The question was: Tus Libros, colección de Anaya.  Colección clásica juvenil. Bruguera, La Biblioteca Amarilla. Austral. Xabarín de Xerais. Labor. Esther. Antoñita la Fantástica en reedición dos 80…

Mercando os libros para as curmás decateime de que xa non coñecía a ningún dos escritores. Son deses que nunca figurarán en ningún canon de Bloom, pero cos que unha se inicia. Eses que escriben para nenos e adolescentes, ex profeso [non como Verne, Carroll ou Swift, que seica revolverían nas súas tumbas véndose nos andeis de autores para enfants non tan terribles].

Non, agarda. A un si. Volvo mirar. Folleo o libro. El talismán que vino por el aire. A este si. A este si o coñezo. E moito. Era un dos meus preferidos. Quizais o meu autor español favorito. Volvería  eu ler a un español con tanta dedicación, fascinio, pingas de auga de piscina perforando a folla, pebidas de cereixa dun lado a outro da boca, lingua muda aquí e acolá?

Non sei. Momento que o considere. Mmmm. A Valle, talvez?

A Valle, vale. Pero con 12 anos eu era virxe en Valle. Valle ademais non sei moi ben se é autor español, galego ou turco. Saben que hai unha discusión bizantina entre galeguistas, españolistas e lusistas de pelaxe variada e o protagonista sempre é Valle? [máis que o protagonista, o pretexto: en realidade debátense os criterios para inserir ou non a un autor no sistema literario galego ou castelán; é unha cuestión, en definitiva, de catalogación, de sistematización, de inventario]

Seica porque Valle-Inclán é o único autor que lamentamos que endexamais escribise unha liña en galego patente: de ter sido así, atoparíase entre os grandes do sistema literario galego. E digo patente porque sosteño que Valle escribía en galego latente. Pero claro, iso é outra historia e debe ser contada noutra ocasión…

Daquela, o que pasaba dun lado a outro dos ollos coma pebida de cereixa dun lado a outro da boca non vos era Valle. Éravos outro.

Era Joan Manuel Gisbert.

Quen?

Gisbert.

Catalán.

Si, bueno, catalán. Ou español, disque. Mais naturalmente, eu diría que töklandés

Devoraba as noveliñas de Gisbert. El museo de los sueños. Escenarios fantásticos. La noche del viajero errante. Era o noso Ende particular. Esquecérao. Tanto. De máis. Así que Joan Manuel Gisbert existía. E seguira publicando. Onde me quedara eu? Ah, si. No Misterio da Muller Autómata. Prestáramo Monique a finais dos 90, Monique que logo mudou o nome por Leyshack. Prestáramo sendo Monique. Eu dixéralle Grazas, Monique. Pero algo mudara tamén. En min. Lendo ese libro. Xa non me fascinaba tanto como os anteriores.

Tiña máis leituras enriba. Estudaba unha carreira. Non, dúas. Asemade. Jo, vaites, tan importante. Cortázar, Rimbaud, Sor Juana Inés. Queseieu qué pensaba entón.

un dos meus predilectos dese mestre de profundidades
que foi Urbano Lugrís: Lenda Mariña

Pero hai unha noveliña de Gisbert, El misterio de la isla de Tökland , que vive alugada nos meus 12 anos como as perliñas de auga da piscina, o último verán sen tampax, a ausencia de amor e sexo, unha certa actitude preguiceira en deixar a nenez, o morbo palpitante por deixala, e Chernobyl e o Halley e o Challenger…

O derradeiro verán que fun töklandesa.

Unha nacionalidade que tamén me gustaría compartir con Valle. No caso de que quixer apropiarme unha nacionalidade para sempre. A ultranza. A mantenta. A morrer.

Como Igor Lugrís, vivo pegada a algo que talvez cómpre nomear doutro xeito. Como Igor Lugrís, elixo a lonxana, a hipercúbica, a agallopante Mongolia…

Datos de interese: I é descendente de españois [galegos] e escravos supoñemos que africanos. Non debe de existir unha molécula no seu corpo que sexa indíxena, realmente. Sen embargo, cando falamos da prehistoria -que é un tema de conversa habitual, xunto co de e que comemos mañá?- el fala da súa terra como da terra dos seus antepasados, os que estaban alí cando chegaron os exploradores españois. E di nós. Nós, os amazónicos, os indios. Nós, os venezolanos prehistóricos.

E ollo para el cun tipo de pasmo que, de analizar en laboratorio, podería levar un gramo de envexa.

Identifícase con esa abstracción total.

El é de alí.

Termino de comer o iogur con avea. Onde raios quedará Tökland.