máis propiedades alleas de xente que escribe agora [traducidas a galego]

UN CONTO DO QUE NON SEI O TÍTULO PERO SI O AUTOR: ELOY TIZÓN

Tradución de Estíbaliz…Espinosa

No laboratorio había un feto metido nunha campá de cristal, mergullado en formol, e era incrible aquel feto, a de cousas que contaba. Tiña dedos perfectos e unllas posibles e cara esmagada de feto, contra o cristal, e olliños orientais, e era pequeno, torto, moi feo e flotaba ensimesmado naquela turbiedade pantanosa do líquido marelo, ou verdoso, un caldo mesto de revelar fotografías, como con plancto.

Aquel feto estaba vivo. Cando ninguén ollaba para el, sorría. Sacaba a punta da lingua. Entornaba os olliños tristeiros e falaba. Como non nacera, o que contaba era estraño. Un balbucido narnexo moi difícil de entender. Vivía en mundos borrosos. Dicía que sentía ruídos de acuario, sons pingantes producidos con suavidade de aletas. Ecos de fondos mariños. Efectos sonoros distorsionados. Voces a través de canos. Murmurios de peixes mortos. Reflexos de piscinas solleiras, á tardiña, con sombras luminosas de pés e mans corredores de brillos, arrolándose ao ritmo de cabeleiras. Unha chapuzadura intrigante de grutas submariñas, arrecifes de coral e reminiscencias de branquias. Altas ondas escuras baixo as cales asomaban columnas salomónicas. Templos gregos baixo o océano.

Iso contaba aquel feto. Ao falar, movía graciosamente as comisuras e nos beizos formábanselle pequenas burbullas como de champaña. Por estar inacabado, tiña pouca memoria. Do seu paso pola realidade aseguraba aquel feto que só lembraba unha sensación de toalla. De ser envolvido en felpudos. Oíu unha voz que berrou: Empurre un chisco máis, que xa asoma a cabeza! El, crendo que lle falaban, obedeceu aquela orde, a primeira da súa vida. E empurrou. Primeiro meteu a cabeza nunha carapucha, pero esa carapucha pesaba máis da conta e era o mundo; era a carapucha do mundo, e o mundo era algo grimoso, brando, químico, feroz. Ficou teso da impresión. Unha comechón e unha luz forte, dicía. E máis nada. Todo negro. Un apagamento repentino. Un asubío nos oídos. Unha trapela que se abre e se pecha en tres segundos. Un túnel sen saída. Ola e adeus.

En vista do resultado, trasladárono de sitio. Foi rodando dun lado para outro, metido nunha caixa de zapatos, de aquí cara alá, sen atopar acougo. Primeiro estivo colocado nun circo ambulante, onde foi exhibido como fenómeno de feira, entre a parella de siameses unidos por detrás e a muller barbuda, pasen señores pasen, vexan o noso último prodixio, o neno octoxenario. Pero era demasiado traballo, tres funcións decote, mañá, tarde e noite, a vida do comediante é insegura e non compensa o esforzo. Vese mundo, si, pero non compensa o esforzo. E un día, farto de pasar penalidades por unhas poucas moedas, o director do circo vendeuno a un coleccionista e a outra historia.

Máis tarde, co tempo, un investigador con barba vermella e mandíbulas apertadas adoptouno, mudouno de recipiente e instalouno na súa biblioteca, preto do microscopio, onde arrepiaba aos pícaros co seu sorriso desacougante de fotocopia velada. A forza de estarse quietiño, aprendeu que os homes entraban e saían das paredes a vontade a través duns buracos xeométricos chamados portas. Ou abrían unhas caixas de palabras que tiñan e ficaban absortos, lendo os signos negros, como rezando, durante horas e horas.

Ao cabo duns anos foi doado a un hospital e comezou, agora en serio, a súa verdadeira carreira científica; veu aquel cadaleito de cristal, moderno, unha eternidade de silencio e miopía, con certo sabor salgado, sen outra cousa que facer que ver fluír as cores, estirarse as manchas ópticas, arrandearse as aserraduras do chan e as paredes do cuarto, oír tusir ao corredor.
Enfronte del tiña un esqueleto diante dunha pizarra cheíña de fórmulas matemáticas, e esa era toda a súa distracción. Dun percheiro penduraba unha bata branca. Os tubos das mangas descendían paralelos. Todo eran curvas ou rectas. Era monótono. Así ano tras ano durante séculos, non quería queixarse pero isto chegaba a ser aborrecido. Sempre só. Sempre metido na urna. Sen compañeiros de xogos. Sen ninguén. Case prefería o circo, onde polo menos vía de balde a función dos pallasos e unha lúa artificial fabricada con papel. El querería coñecer a outros nenos, facer vida social, rir e relacionarse con outros frascos.

Por iso ás veces, entre as enfermeiras de garda corría o rumor de que no laboratorio ás escuras, de noite, oíase un choro moi suave, como de neno, un impo tenue alternado con laios. Nada. Parvadas, só eran supersticións, cada hospital ten os seus mitos e ao seu tocoulle aquela lenda auditiva. As noites de garda son longas e con algo hai que enchelas, con lercheos, con libros, con contos de pantasmas. Con que vai ser se non. Os médicos non querían nin oír falar do asunto e facían ben, ocupados como estaban coas súas intervencións cirúrxicas, de xeito que aquel feto foi quedando arrecunchado no seu universo lamacento, esquecido de todos, cada vez máis só, máis lonxe, máis orfo, no seu nicho de cristal máis poeirento cada día.
Cada seis ou sete anos, unhas mans encargadas de facer a limpeza pasábanlle un plumeiro por riba e cambiábano de andel, grazas ao cal a luz da fiestra afastábase ou se achegaba. Eran os seus únicos momentos de esparexemento, o seu recreo, a súa viaxe a través dun cuarto que lle permitía albiscar desde o fondo do seu acuario o verde salferido das árbores do parque, o azul rabioso do ceo e oír con certa rotundidade o renxer de enreixado enferruxado dalgún paxaro.

Logo da excursión, de novo sobreviña a calma. As augas aquietaban. Transcorría outra década. O feto non daba coa postura. Era difícil, nun frasco tan estreito, obter comodidades. Ignoraba que significa estirarse. El estaba sempre encolleito, repregado sobre si mesmo, coas pernas retortas, interrompido naquel pinchacarneiro a medias, navegando no seu metro cúbico de solución ambarina selado con silicona que o mantiña illado nunha pureza de cuarzo, perfecto na súa eterna mocidade de neno-ancián en conserva.

O máis desagradable de todo, segundo el, era aquela impresión permanente de non facer pé, de estar caendo, sempre cara abaixo, sen achar freo. Non había puntos de apoio. A todo afaise un, dicía el con resignación, pero isto xa é un pouco excesivo. Bótase de menos un límite. Iso e estar sempre enchoupado, acotío, non coñecer nunca que significa estar seco senón seguir condenado ata o final dos tempos a este baño perpetuo, a esta mol maceración viscosa en que un vai desfacendo pinga a pinga, a pel, a carne, os ósos, e decátase, disolvendo cientificamente nunha humidade mesturada de xarope e urinario.

O peor de estar metido aquí dentro, dicía o feto do laboratorio co seu sorriso habitual, sonche as catarreiras. Un arrefríase sen saber como, do xeito máis bobo. Empézache a proer a garganta e doe ao tragar. Logo despois vén a febre. Así que sempre teño ganas de espirrar e nunca podo, non sei por que razón, créome que estou a piques de ceibar un espirro e liberarme pero logo, no último momento, por trapos ou por farrapos, non o consigo e quédome coas ganas. Estou frustrado por este motivo. En canto ao futuro que me agarda, non sei nin mo pregunto.

Por que serei tan fráxil, pregúntome, non son máis ca un pouco silencio embotellado, catrocentos cincuenta gramos de transparencia e escama, son iso, un salmón, un feto, unha labra de carne, cousa fofa ou xelatina, unha reliquia sen sexo, un cero á esquerda, un proxecto descartado. Son o fillo que alguén non tivo, unha carta devolta ao limbo por franqueo insuficiente. Estou mal feito. O único que distingo son fragmentos de conversas que para min non significan nada, vén verme, esta noite, habitación número 112, costelas rotas, radiografía, está frío, a cea é ás oito, televisión, dor, ola, adeus, chámome Dámaso, eu son Antonio, encantado.

Teño unhas pobres costelas que abanean coma fieitos, e entrantes e saíntes que non sei para que serven, tubos que saen de tubos, rolos de mangueira que van a ningures, e moitas ganas de espirrar, e iso é nacer, e iso é todo. A voz dun descoñecido que ordena: Empurre un chisco máis, que xa asoma a cabeza!

Por iso eu sigo a empurrar, con todas as miñas forzas, o frasco para envorcalo, para ver se así o consigo e saír fóra, ser libre e tocar ao fin as baldosas, quedarme tranquilo e por primeira e última vez escoitar, entre o barullo de cristais rotos e asubíos de urxencia, a voz imaxinaria dunha nai tamén imaxinaria que diga ao seu fillo recentemente nado, ao verme por vez primeira: este neno que raro que é, a quen se parecerá este neno.

Eloy Tizón

tradución Estíbaliz…Espinosa