voyagers

1977 foi un bo ano. Fixen a miña primeira viaxe en avión. Comín xeados de dúas bólas. Bañeime moito. Vin medusas. Non me preocupaba amor ningún. Disfracei de xaponesa na gardería. Supoño que aprendín a agarrar un lapis. Mercáronme unha preciosa camisa vermella nun mercadillo de Marbella. Entrei nas covas de Nerja. Lembro cantar en todas partes, ao chou, sen medo nin vergoña. De feito, lembro, en xeral. Aprendín a lembrar, porque as memorias de antes son imprecisas, flashes e non secuencias como contas de colar. En 1977 usaba un colar moi longo de contas multicolores que me fixera a miña nai con fío de pescar. Mamá chamábame «paruska», un palabro supoño que invento seu, mestura de parrula e katiuska ou algo. Tiña un vestido amarelo, dun amarelo que nunca esquecín. Mamá usaba panos na cabeza que a embelecían aínda máis. Meu pai levaba «no ceo» como dous anos ou así. É dicir, para min, dende sempre. Un día, xogando, escondínme debaixo dunha cama chuchando un óso de melocotón e tragueimo. Aprendín o circuíto dixestivo de golpe e porrazo e ir ao baño era unha festa. O meu irmán ensaiaba en casa unha obra de teatro para o colexio. Aprendeume a ler no conto do Enanito Saltarín. En Dexo os castiñeiros aínda eran novos, estreitiños,e tres anos máis tarde el deixaría o seu nome a navalla nun deles: «Willy 80». Ao mesmo tempo que todo iso deixaba a súa impronta nun encéfalo de 3 anos, noutro lugar do mundo preparábase unha viaxe.

A viaxe interestelar dunha evidencia. Quizais a única de que existimos algunha vez.

Deixo a frase aí soa, como escultura textual da solemnidade. Ollo.

Á marxe de poñernos estupendos, a vertixe do proxecto das Voyager [un par de sondas cheas de evidencias humanas en busca de interpretadores de binario e evidencias extraterrestres] dura aínda. Hai pouco a primeira das dúas naves lanzadas en 1977 abandonou o que se denomina a heliopausa, esa zona do espazo onde cambian os ventos e xa non estamos en casa, na casa solar polo menos. Onde dá a volta o vento, que diría unha vella. Tardou 35 anos en chegar. En emanciparse. Parece un mozo español nacido nos 70/80 a Voyager. Este chiste é tristísimo. Mal.

Detrás da historia das Voyager, como detrás de todas as historias interesantes que os humanos nos vimos contando a nós mesmos nos últimos 5000 anos, hai unha historia de amor. Pregúntome se o amor, ademais de vimbio retórico para tensar unha historia, existe. Por suposto existen o enamoramento, o desexo, a paixón, o calentón e demais derivadas da «drogaína» que nos inxecta a unión física con outra persoa [ ou animal ou cousa ou avatar]. Por suposto existe ese caldo estrañísimo de elementos pesados, gluóns, euquesei, alegría pura e quente e estomacal que sente unha nai ou pai polos fillos, aínda que pode que non todos os pais o sintan e non han ser por iso peores pais, estou segura. Pero o amor? Iso de quererse moito seguido dúas persoas que pertencen á mesma especie pero onte non se coñecían de nada e de feito cruzáronse pola rúa nonseicantas veces antes sen ningunha perturbación da forza?

Sen embargo, matinando no tema o amor pode que teña algo cósmico. De buraco negro, se me apuras. Non se sabe moi ben se se verán algunha vez, pero sabemos como deforman o espazo, o rastro que deixan tras de si. Os buracos negros, digo. De igual xeito, o amor fai facer cousas. Deforma o espazo. Deixa un rastro tras de si. Enredámonos en cousas rarísimas no seu nome. Apuntámonos a cursos de ganchillo ou hermenéutica. Endereitamos o lombo na cadeira do traballo. Sentímonos como observados. Afeitámonos/peiteámonos así, a ver se. Aprendemos a tocar o theremin. Argallamos cursos, volumes enciclopédicos, entrevistas, guerras, entelequias, empresas ficticias, empresas reais, bombas, festas, vendimas, autómatas, traducións…Somos quen de preparar catro maletas en media hora e plantarnos nunha estación de tren, rumbo a ninsesabe. Alimentamos gatos, gatos aos que daríamos unha patada na Idade Media, ou asaríamos a fogo lento disfrutando dos bigotes, como se lle churruscan os bigotes ao micho ese do carallo. De feito, amamos os gatos. Por amor. Ou por ese buraco negro ao que chamamos así, que dura o que dura, ao servizo das hormonas. Facemos de todo cando as hormonas nolo piden. Somos escravos das hormonas. Das galaxias e das hormonas. Pero sobre todo, das hormonas.

Mesmo podemos botar unha sonda ao espazo exterior namorados perdidos. Armar un dispositivo incrible -con cartos da NASA, unha chea de persoas e ecuacións ollándose entre si con perplexidade e encaixando para que todo resulte, tres, dous, un, moito fogonazo no despegue- e chegando ao núcleo duro do proxecto o que atopas son dúas persoas que se falaban como animaliños na intimidade. Tamén podemos pensar que foi ao revés: que primeiro había dúas persoas namoradas dunha mesma idea [a Voyager, o disco de ouro, un programa de televisión sobre a divulgación do Cosmos…] e, como consecuencia e pola relación transitiva nun conxunto de 3 elementos, namorarónse entre elas.

Sexa como for, Ann Druyan e Carl Sagan namoraron nalgunha tarde deses anos,  dende o seu primeiro encontro en 1974 ata ese 1977, o ano de lanzamento das dúas sondas Voyager co famoso disco de ouro incrustado. Ela ten 28 anos e el 43 no ano 77. Moitas cousas grandiosas para a nosa especie miope e endoesquelética se fixeron no nome dese amor [o que é pulsión, o que xa sabemos como nos fai sentir na garganta, non o amor cristián nin cortés nin romántico] que os gregos quixeron liado coa guerra. Afrodita & Ares. A pulsión que idea, constrúe, procura, deseña e se lanza ao espazo. A ver se. A ver se.

«A ausencia de evidencia non significa evidencia da ausencia», sentenciou Tsiolkovski, un dos pais da cosmonáutica. A nosa especie botou unha evidencia orfa a campar por aí, por onde o vento cambia de sentido, unha evidencia a buscar outras evidencias. E esa evidencia foi froito -e que me perdoen todos aqueles que colaboraron no proxecto das Voyager, da SETI, etc. e non foron tan mediáticos como estes dous pesonaxes- de dúas cabeciñas conectadas a unha á outra cando lle daban clic á luz da mesiña.

E non será iso o namoramento ese que nos dá periodicamente? Un lanzar sondas de evidencia en busca de evidencias rodeadas de ausencia?

Que mal recurso me parecen agora estas preguntas retóricas. Pois claro que si, parviños, claro que o creo. É o fío umbilical deste post, de feito, semellante metáfora entre as sondas Voyager e o amor, o amor pulsión, o obsesivo, o parafílico, ése.

A historia das Voyager é agora moito máis apaixonante do que xa era con este vimbio novo do lío entre Druyan e Sagan. A paixón allea tamén nos enxendra paixón. Vai ser que ademais de Voyagers somos voyeurs. Na peliculiña de 16 minutos de Penny Lane que enlazo ao final deste post podemos exercer, sen reparo, de voyeurs de toda esta fabulosa andrómena [por certo, que gran palabra para as cousas sorprendentes. Ten nome de xémea invisible e díscola de galaxia que se achega]. En fin, eis o video :

The Voyagers from Penny Lane on Vimeo.