Acabo de regresar do festival literario Tocats de Lletra en Manresa, organizado por Yolanda Esteve na súa 9ª edición -coa colaboración de Iván Padilla-, este ano baixo o título Camaleònics.
Formaba parte dun -chamareino así- «comando de lectura», País Petit, conformado por 3 mulleres e 1 home: unha poeta vasca [Miren Agur Meabe], unha catalana [Laia Noguera], un músico catalán [Santi Careta] e mais eu.
A nosa cita era o venres 2 de outubro no refuxio antiaéreo de la Renaixença, Manresa. Un lugar escavado en rocha, unha catacumba de protección durante os bombardeos do franquismo, en 1938 e 1939, agora cheo de estalactitas brancas, humidade, calor. E, cando toca, verbas.
Varias ducias de persoas achegáronse ata alí e, así como non sempre se pode dicir isto, neste recital si houbo maxia. O acompañamento de Santi, os poemas e as lectoras -fabulosas Laia e Miren-, o lugar en penumbra, a unión polo fío da palabra -fíos como estalactitas- ou do silencio. Acabamos cantando a trío coa guitarra o Txoria txori. E creo honestamente, e son das escépticas, que á xente alí prestoulle moito.
De seguido, traduzo e penduro dous poemas lidos polas miñas compañeiras de comando. Un de Miren Agur Meabe que xa publicara neste blog hai anos, e outro de la Laia Noguera.
Jo no camino
Jo no camino.
És la terra que em camina.
Em caminen les alzines.
Els líquens i les pedres em caminen.
Em caminen els ocells.
Em camina tot el cel sobre l’esquena,
sobre el cap.
Em camina sota els peus,
sota el cor i la mirada.
I jo no sóc.
Jo no sóc res.
Sóc la fulla,
l’ombra petita de la fulla,
la mica d’airet que fimbreja
dintre l’ombra petita de la fulla.
Jo no camino.
No camino ni parlo,
perquè és ella la que parla:
la terra que em camina per damunt
de tot el que em penso que sóc.
Eu non camiño
Eu non camiño.
Éche a terra a que me camiña.
Camíñanme as aciñeiras.
Os liques e as pedras camíñanme.
Camíñanme os paxaros.
Camíñame o ceo todo sobre o lombo,
sobre a testa.
Camíñame baixo os pés,
baixo o corazón e a ollada.
E eu non son.
Eu non son nada.
Son a folla,
a sombra pequena da folla,
a airexa que se estremece
dentro da sombra pequena da folla.
Eu non camiño.
Non camiño nin falo,
porque é ela a que fala:
a terra que me camiña por riba
de todo canto penso que son.
Laia Noguera
Tradución de Estíbaliz…Espinosa
Isiltasunaren geografia
Honako hauek ditut isiltasunaren mugarri:
hozkailua, harraska eta labea, iparrean;
arasa eta kaleko atea, ekialdean;
trastegela, mendebaldean;
eta euskal paisaien egutegia dituen horma, hegoan.
Erdigunean hazten naiz, arbola gardena baldosa batean.
Baldosapean, leize bat hedatzen da,
mintzairaren zeinu zurtzak negu-lore dituen desegitura.
Mataza bat gomutarazten dute, pintore baten kapritxoa.
Haizeak burua eztitzen badit,
sustraiñoren bat azaleratu, eta gora egiten dit altzora,
eradoski dezadan.
Sukaldeetako isiltasun goizekoa. Fertilitatearen geografia.
Xeografía do silencio
A xeografía do meu silencio está delimitada por
frigorífico, fregadeiro e forno ao norte;
lacena e porta da rúa ao leste;
trasteiro ao oeste; e
parede con calendario de paisaxes vascas ao sur.
No centro crezo, árbore transparente nunha baldosa.
Baixo a baldosa expande un abismo,
desestrutura onde invernan os signos orfos da linguaxe.
Conforman un nobelo que evoca o capricho dun pintor.
Se o vento peitea a miña cabeza,
unha raiciña agroma e rube esfameada ao meu colo,
para que a aleite.
Silencio das cociñas á mañá. Xeografía da fertilidade.
Miren Agur Meabe
Tradución [a partir do castelán] de Estíbaliz…Espinosa
...Estíbaliz Espinosa... palabra ciencia canto 