Son fetichista, como tantos outros, cos principios e finais dos libros. O do medio é circunstancia, dixestión, proceso, trama. Pura ximnasia. Pero o principio e o final son como a cara e os pes dunha persoa: definitivos.
Dun libro que collo ao azar sempre leo a primera frase. Non sempre a derradeira.
Encantaríame entrar e saír dun libro con tanta pericia como Sor Juana Inés, esa especie de monxa alférez das letras hispánicas que non cambiou de sexo senón que, como moitas outras que podían permitírseo, habitouno con hábitos. A súa Poesía Lírica comeza co verso Finjamos que soy feliz e remata así: el Mundo iluminado y yo, despierta. É xenial, os dous versos o son. Se ben é certa unha cousa: a distribución dos poemas non corresponde ao designio da propia escritora senón ao do editor ou compilador [por que o imaxino home?] da edición barata que eu manexo. Ao non tratarse dunha novela senón dun puzzle de textos líricos, o mérito pertence máis ben á aleatoriedade.
Tanto ten. Non o sabemos con certeza. Sor Juana Inés habitou o seu sexo de letras, labrou unha prisión coa súa fantasía, en certo modo, todo nela é suxestión. Intelecto. Cellas sen depilar.
Estaría realmente namorada esa muller? Finxiría esa felicidade como pretexto para escribir? Todos ese Fabios e ingratos e Silvios e necios… serían reais ou sombras esquivas? Élle posible a unha vida humana non namorarse? Sor Juana Inés, como nas pelis porno de monxas, encarna a paixón pouco evidente, a que non se ofrece.
E de súpeto.
Esperta. Así acaba esa escolma de poemas que eu teño: con Sor Juana Inés esperta. Despierta.
Cando eramos adolescentes había unha especie de dilema estúpido entre as rapazas: se non tiveses máis remedio de ser unha destas dúas cousas, que serías, puta ou monxa? Nun entorno anti-monxil como no que estudei eu [coas monxas] a resposta automática de todas as púberes era: eu, puta.
Poden apaixonarme, trastornarme obsesivo-compulsivamente ata neuromutarme os conceptos e valores do literario, do abismo literario, da literatura, da escrita e a lectura como fenómenos do máis friki da existencia humana.
Sen embargo, en xeral, desprezo os conceptos e valores de certa modalidadede vida social literaria, do do ut des, das peaxes precisas para que o meu nome se repita cada certo tempo, do quita ti, que poño eu. Non desprezo a publicidade -en certo sentido, encántame-, pero si os recursos promocionais zafios, fáciles, esperables. Vendidos como transgresores. Inxenuamente conformistas e limitados.
Certa vida social social literaria: o podre elsinor de dorians greys.
[Hai outra vida social literaria, exoplanetaria, que si me interesa. Pero esa é outra historia e… iso].
Poden apaixonarme certas cuestións derivadas da tecnoloxía contemporánea e das que levo escribindo minimamente dende un tempo a esta parte [a este aparte], a tosca e quizais sobrevalorada relación entre as máquinas e o humano, a implicación literaria da tecnoloxía, a captura dentro dun texto [estás dentro deste texto, pero non dentro da miña vida; dentro deste verso estiro intentando darche alcance; dentro deste texto había algo; a vida suspéndese por riba deste verso; Mírate desafiante dende esta páxina; A quen esperan atopar ao outro lado deste verso?;Algunha vez sentaches por detrás dun poema; Estamos sós os dous/e ti fasme sentir que todo isto é certo; Hai un home apoiado na esquina desta frase; O texto acaba aquí, son todos eles fragmentos de poemas que polo visto escribín entre os anos 2001 e 2009, e revélanseme agora con esa obsesión común, a da inclusión entre os versos, a do trenzado verso-vida], as palabras hibridación e mutación e cosmos [que agora que as repiten tantos modernos xa non me fan tanto tilín], a relación con ese lector capturado nun texto, a glacialidade que queima como un xeo pegado á pel, a creatividade relativa, a posteridade, o estilo entrecortado, mesmo amputado, con moitos puntos, con frases ou títulos sen acabar, os puntos suspensivos, as bases de datos ou listas de cousas, a idea do cyborg como unha nova criatura esperanzada, os autómatas, o masculino dentro do femenino, os teoremas da física, a astrofísica, os neanderthais [os nosos compañeiros que non poideron selo], os lobos [que nos dixeron non], en xeral o tecnoprimitivo ou o tecnopaleo ou o que E. Fernández Porta carimbou como Ur, o tempo cara atrás [escombros revolvéndose coa terca intención dunha casa, número e], a alquimia e a química, a retranca, o rexeitamento da ñoñería sentimental, da procura de dar mágoa clásica dos escritores, a miña torpe relación cos medios de comunicación, o cal non deixa de aliviarme, a busca dun estilo literario sen afectacións, impecable, implacable, inaplacable… pode apaixonarme todo iso case dende sempre pero desprezo episodios desa vida social, os valores que comporta a idea de ser moderno intelectual [si ou non gafopasta]. Ao meu xuízo, certos modernos non constitúen máis que outra versión do pixo lacoste que agora o que vén ostentar son marcas tecnolóxicas ou ben mestura torpemente confesionalismo e emo como produto comercial.
Eu escribo. Sei que non todo o que debería [procrast…]. Pero se cadra, o que escribo é xusto o que lle fai falla a este mundo. Non ten por qué ser interesante que eu me largue 300 páxinas sobre algo. Dáme un pudor bestial publicar mediocridades, sobresaturacións, superficialidades disfrazadas de, cursiladas autocompracentes que me tiren flores, dispositivos que só existen para xustificaren unha foto nun xornal, outro premio máis [1/ 150.000 premios, que valor é ese?], unha entrada nun libro de texto co meu nome en negriña ou unha discusión nun foro sobre a miña talla.
Xa non me interesa caer ben.
Nin aos poderes públicos, nin á prensa especializada nin aos colegas de profesión.
De feito, é moito máis honesto caer mal. Caer mal e escribir ben. Non é que aspire a iso. Ben pensado, tamén ten o seu aquel de triste. Pero sería máis honesto que caer ben e escribir mal. Máis acantilado. Non deixa saída: os que che recoñezan serán non os teus amigos nin os teus amantes, non os políticos que ven en ti unha forma de promocionar a súa ideoloxía e a idea de cultura, cuxo espallamento semella irrefutable. En nome da cultura,
– Da Cultura, dirás, idiota!
– Iso, da Cultura. En nome da Cultura, non lles dá a sensación de que parece valer todo? A máis Cultura, mellor. Disinto.
Os que che recoñezan serán só os que te len e disfrutan da túa literatura, dos teus argumentos, do teu estilo, malia todo. Os que disfrutan da túa obra sen que importe media figa quen es ti.
Todo home ou muller occidental considerado culto [e cool] a principios do século XXI parece estar na obriga de ser non só lector, senón tamén escritor. Barra a.
Nada máis sinxelo. Cada vez que unha pasaxe facíame rir a gargalladas, comprendía que agochaba algún farol. E esa maraña pareceume extremadamente hábil: loitar contra a mala fe utilizando a mala fe, o terrorismo intelectual, ser aínda máis hipócrita que o seu adversario, é unha táctica excelente. Demasiado excelente, por outra banda, xa que resulta excesivamente sutil para un inimigo tan groseiro.
É o debut como escritor de Luis Carril. A súa estación total. Porque antes que nada é topógrafo. É como unha consecuencia desa aparatoloxía e xeolocalización constante que este tipo escriba haikus.
[podemos darlle a volta á cousa: Porque antes que nada é haijin. É como unha consecuencia desa aparatoloxía, climatoloxía e métrica constantes que o tipo exerza de topógrafo]
Pasei uns días enlamada na nobre arte da sinestesia, cun artigo por encargo sobre O soño dunha noite de verán, a de Shakes e a de Mendels [con posmoderna confianza], e por iso e porque é primavera e á xente que te cruzas pola rúa vela como se fose a primeira vez que a ves [en moitos casos así é, pero quero que me entendan: como se fose a primeira vez que ves unha criatura humana] síntome de eufórico malhumor.
A sinestesia e as súas pontes mentais similares ás dunha metáfora ou un prexuízo. Baixo a tapa do cranio. Sinestesias. Sen anestesias. Soles que arrecenden a todo volume. Olladas especiadas. Un silenzo puntiagudo. O tacto da insensatez.
Cada decisión, cada pensamento, cada pulsión envoltos nunha nube de pole.
Non se perdan este vídeo manufeito por algún cachondo mental en youtube: o tema é un temazo [é Mogwai: temazos] e o vídeo é un cazo [Tommy Seebach e a súa banda facendo o Apache nos 70]. Pero o resultado cutre-kitsch ten o seu aquel.
Dan ganas de saír a camiñar baixo o sol ou a cometer crimes de lesa maxestade.
Durante boa parte do ano 2008 e case todo o 2009 estableceuse un curioso costume cibernético nos blogs literarios españois e ultramariños: facer referencia a un libro multiorgásmico e cóncavo e cónclave e pechadura e apertura, un libro colectivo impulsado por un pintor e ilustrador coruñés que xiraba arredor dos ollos das pechaduras. Ou máis exactamente, da ilusión dos ollos das pechaduras, como os marcos de momentos íntimos espiados por outros.
Mecanismo do libro: o ilustrador suxería unha estampa albiscada a través do ollo desa pechadura en tanto que o escritor escribía unha minihistoria ou microalgo que redondease a visión. O extraordinario esforzo do ilustrador-impulsor conseguíu que máis de 50 almas castelánparlantes ou castelánescribintes lle fixesen caso – en concreto, como non podía ser menos, 69 almas -, algo non moi complicado grazas á fantástica calidade dos debuxos e as súas sinusoidais suxestións.
Coñezo ese libro e os seus avatares neste mundo dende os seus primeiros pasos. Son amiga, amiga admiradora de quen o impulsa. Coñézoo dende que era un neno el tamén. Alegreime cando Pablo Gallo, pai e doutor Frankestein da criatura, escribíume hai uns meses coa editorial e a data definitiva de saída. Era algo que se vía vir: ese libro tiña que publicarse, tardaría máis ou menos, con máis ou menos declinacións polo camiño, pero estaba predestinado a. Durante os case dous anos que demorou a súa xestación, as colaboracións foron cada vez a máis, a literatura e os posts en torno a el, in crescendo, os arquexos que se escoitaban e as posturas que se intuían a un e outro lado do Atlántico alcanzaron un ritmo vertixinoso ata chegar a un clímax cunha única desembocadura: a publicación final.
A publicación final terá lugar o vindeiro 10 de maio. Desvirgará o libro Ediciones del Viento.
A capa, cun debuxo de Pablo, é esta:
E o blog aberto para dar conta do proxecto e os seus implicados reside aquí.
[…]
Poñamos agora que o voyeurismo é unha das bases da sexualidade humana, en xeral de todo o noso cerebriño: gústanos ver. Simplemente. Como o facemos ben -ver-, en tres dimensións, con perspectiva e technicolor, construímos a nosa cultura arredor do ollo: ler é ver, a arte é ver, a decoración, a moda, o cine, a gastronomía, a internet. Son ver.
Todo o século XX estivo dominado no campo da arte polo ollo. Dende o ollo de Dziga Vertov ata os antefaces atroces de Joel-Peter Witkin, pasando polo da tipa de Buñuel con navalla barbeira e infinidade de olladas, pampas ou arteiras, ocelos e pestanas suaves ou insidiosas.
O porno é voyeurismo, claro. Non nos excita pensar en, nin escoitar a no piso de arriba. O que nos excita de inmediato é ver a. E facendo qué. Ou, tal e como se matiza no eido da seducción – o clixé establece que seducir é suxerir e amosar de máis xa converte en porno vulgar- , o máis inmediato é entrever.
O pintor-ilustrador recolle esa teima do noso peculiar xeito de entrevernos -entreverarnos e entrepernarnos e abonda xa de xogos de palabras, fáciles no relativo ao sexo humano- e fabrica debuxos redondos, moedas, lunares, planetas, circos nos que entrevemos, si, sexo.
Cun gran de sal: non en todas as imaxes que entrevemos é o sexo o móbil da acción. De feito, outra actividade despraza en ocasións o protagonismo do acto obvio. A outra actividade é a lectura. En moitas das imaxes asistimos á concentración dos retratados en certas cuestións ademais de en certos párrafos.
Sobrevén a pregunta: que len para estaren así? Con que libro é posible iso? Con que tipo de literatura se están excitando?
E se non se trata de lecturas especificamente sexuais? Nin sequera minimamente sexuais?
...Estíbaliz Espinosa... palabra ciencia canto 