
A vostedes non lles importa que eu o chame así.
Acabo de inventalo. O efecto da imaxe que encabeza este post. Recibe outras moitas denominacións. «Abismo Mondariz» non, dende logo.
Entre os nomes deste efecto de perspectiva: o máis coñecido é Droste effect [vía microsiervos poden acceder a lúcidos e redundantes exemplos]. Un termo alemán que nos leva a unha marca de cacao cun clásico debuxo das orixes da publicidade.

Saberán do que lles falo. A imaxe é moi similar á dos famosos [e un chisco sobreestimados?] fractais de finais do século XX. O termo en francés é mise en abîme. Eles son así de poetas, así de terribles. Os franceses. Mise en abîme. Algo así como posta en abismo.
[fascíname cómo os franceses utilizan o verbo abîmer. Dun xeito livián. Despreocupado. Nunha crema de mans que hai no meu baño leo: mains abîmés. Mans abismadas. Danse conta que terrible? Perdidas nun vórtex espazotemporal? Esvaecendo pouco a pouco a partir dos pulsos? Mans que caen por un pozo sen fondo mentres o resto do noso corpo as observa, espantado? Abîmer semella un acto cotián, case doméstico para os franceses. Eles han saber por que]
En verdade, a idea -e a técnica subxacente- consiste en abismar. Un abismo suponse que non remata nunca. No noso cerebro, o señor abismo comparte piso -un piso deseñado por Escher, claro- coa idea de infinito, de ∞, de cosmos, de universo, de ceo, de átomo, de decimais de ∏… todos nunha alegre vertixe cranial. Pero neste caso son as técnicas da repetición, da recursividade, as que alimentan ese abismo.
Incrustar unha imaxe nunha imaxe maior e idéntica a ela, ata que a imaxinación – a de cada un- dispare os límites do macro e do micro.
Volvendo aos franceses, nese queixo surrealista –surréalisme, tamén vocablo francés. Aínda que aquí xa vin moitas veces escrito subrealismo. Claro, estamos por debaixo deles no mapa Mercator. Normal que o surrealismo ibérico teña unha compoñente sub– , volvendo aos franceses -estame saíndo un texto do máis recursivo, frases dentro de frases, un texto sumamente voilá e abîmé-, volvendo a ese queixo francés e surrealista chamado La vache qui rit, traducido con moito siso como La vaca que ríe, aí tamén temos un exemplo de efecto Droste ou mise en abyme.

Lembrarán: nunha caixa redonda, a vaca aparece en primeiro termo. Nun coqueto close-up. Como non podía ser doutro modo, ri. E, se nos fixamos no detalle dos seus pendentes, eses que adoitan levar as vacas cun número de serie, veremos que neste caso da vaca penden dúas argolas coa forma do queixo La vaca que ríe, polo que no interior deses pendentes novamente volvemos atopar, máis miudiña, á mesma vaca – é a mesma? é un clon?-. Rindo, a vaca. E logo xa tomamos a lupa con certa preocupación. Porque achámonos cara a cara coa idea de infinito.
E iso pode acarretarnos serios problemas de vista.
Ben. Onde quero chegar? A Mondariz. Nese ilustre balneario de Pontevedra embotellan auga dende 1877. Fano cunha etiqueta de época: unha ilustración dun home con perruca sostendo unha botella xigante de Mondariz para non morrer esmagado por ela; dentro da botella que sostén está el mesmo, novamente, sostendo outra botella, a mesma … e así en abîme.
Viviseccionando a etiqueta da botella, varios detalles captan a nosa atención:Seguir lendo “abismo mondariz”