A vida compréndese que a vida.
A súa sintaxe compréndese que non é que.
Os seus acalorados silencios/ compréndese.
Que non ti non vós /sirio, polar/.
agardando por
I think: “When one day people come scratching around in the ruins, they will be more interested in the relics from the desert than in anything I may leave behind. And rightly so. ” (Thus I spend an evening coating the slips one by one in linseed oil and wrapping them in an oilcloth. When the wind lets up, I promise myself, I will go out and bury them where I found them. )
I think: “There has been something staring me in the face, and still I do not see it. “
J.M. Coetzee, Waiting for the barbarians
Penso: “Cando algún día as xentes veñan escarvar nestas ruínas, interesaranlles máis as reliquias do deserto que calquera outra cousa que eu poida deixar. E con moita razón.” (Así que paso unha tarde untando unha por unha as tabelas en aceite de liñaza e envolvéndoas logo en hule. Unha vez amaine o vento, prométome a min mesmo, sairei a soterralas alá onde as atopei.)
Penso: “Houbo algo aquí diante a me ollar en fite e eu aínda non o vexo”
J.M. Coetzee, Agardando polos bárbaros, trad. de E. E.
swift
Cunqueiro cita a Huxley a propósito de Swift: “Tantas cóleras públicas e tanta dozura oculta forman unha mestura que non é propia dun home feito”.
O habitual é que a xente sexa moi doce en público e colérica en privado? Prefiro o estilo Swfit.
fame nejra, humor nejro, semana nejra
LABoral Centro de Arte y Creación Industrial, Edicións El Gaviero e a Semana Negra de Gijón organizaron hai unhas semanas o II Certame de Poesía Serie B, un premio para un só poema que aborde temática considerada serie B: terror, ciencia-ficción, western, policíaca… Non existe na actualidade ningunha convocatoria semellante no panorama nacional, un certame que parta da idea de que a poesía pode diseccionarse en subxéneros e, alén diso, que considere a lírica como un xénero apto para a serie B, algo bastante alleo a ese concepto solemne da poesía como columna de mármore que se eleva e se eleva…
Por estas e outras razóns acudín cun texto centrado nos zombies, eses tenros tipos con fame nejra que devecen polos miolos dos que xurdiron. Somos comida para eles. Coa comida non se xoga. Pero coa literatura, por sorte, si.
Vese que o poema prestoulles, ou iso me fixeron crer. Así que me convidaron a Xixón, á carpa A quemarropa, para lelo a carón da noria xigante, todos cos revólveres agochados nas faltriqueiras. Grazas en fin por ennegrecerme, denigrarme, darme brea, petrolearme, en suma: anejrarme a semana.
Pinchando denodadamente aquí poden escoitar o resto de poemas finalistas e ver un fragmento do acto da Semana Negra de Xixón.
En canto ao texto, eis as dúas versións: a galega orixinal e a traducida a castelán e así presentada ao certame.
/proceso a carne humana/
Mima a túa intimidade, humano. Que vimos.
Turbas dispostas a examinar a túa crudité en carne -viva
demasiado viva- a declamar “cerebro!” todos a un tempo
humano
cun candil ata esas túas
catacumbas do teu cranio
a reiniciarte mil e unha veces -pero qué
ti logo qué crías-
coas súas noites todas dos seus días
que vimos moi, moi dispostos.
/Calade un pouco. Estades máis bos
caladiños/
Pero que crías que era isto. Mira onde queiras:
un exército armado de poetas
un universo clonado nun multiverso
do que, francamente, querida, non podo lembrarme.
Redeiras nos peiraos da túa memoria descárganse agora
a túa infancia.
Downloading, a túa infancia.
Ricas. Saborosas as infancias. Ñam. Qué adictos que somos.
Oh, perdoade a carne que nos col
ga
en cabal
ga
da en versos vellísimos. Podres de nós!
Non podemos evitalo: prestádesnos tanto:
así, de perfil e arrepío e canto
así, entre radioactivos e pitagóricos
así, sexis, si, melancólicos, tamén
/tan lendo tan lenda tan lidos
coa vosa cara de póker sobre unha chea de ósos/
Humanos, ai, humanos.
Xa estamos aquí para. Xa viñemos.
Sorbetes de miolos que estremecen de tolemia. Ai, silicios!
Estades fodida
mente
bos
/proceso a carne humana/
Mima tu intimidad, humano. Que venimos.
Turbas dispuestas a examinar tu crudité en carne –viva
demasiado viva- a declamar “cerebro!” todos a una
humano
con un candil hasta esas tuyas
catacumbas de tu cráneo
a reiniciarte mil y una veces –pero qué
qué te creías-
con sus noches todas de sus días
que venimos muy, muy dispuestos.
/Callad un poco. Estáis más buenos
calladitos/
Pero qué creías que era esto. Mira donde quieras:
un ejército armado de poetas
un universo clonado en un multiverso
del que, francamente, querida, no puedo acordarme.
Redeiras en los peiraos de tu memoria se descargan ahora
tu infancia.
Downloading, tu infancia.
Ricas. Sabrosas las infancias. Ñam. Qué adictos que somos.
Oh, perdonadnos la carne que nos cuel
ga
en cabal
ga
da en versos viejísimos. Podres de nosotros!
No podemos evitarlo: nos gustáis tanto:
así, de perfil y pavor y canto
así, entre radiactivos y pitagóricos
así, sexys, sí, melancólicos, también
/tan leyendo tan leyenda tan leídos
con vuestra cara de póker sobre un montón de huesos/
Humanos, ay, humanos.
Ya estamos aquí para. Ya vinimos.
Sorbetes de sesos que estremecen de locura. Ay, silicios!
Estáis jodida
mente
buenos.
Estíbaliz… Espinosa
xalo starry night
Levas telescopio? Levo
Vinho verde? Verde
O portador do Anel metido nun saco? Saco
Substancias combustibles? Yeah
Unha copia defectuosa da Historia Interminable en beta? Dálle
Outra de Cristal Oscuro? Curo
Asma de goonie? Hhhhhhh
Onde viven os monstros? U-los!
Levamos compás? Levamos
Mapas interestelares? Que lugares!
Levamos ron? Cataplón
Noite de Xalo!
come wander with me
follas bárbaras
«I have not entered her. From the beginning my desire has not taken on that direction, that directedness. Lodging my dry old man’s member in that blood-hot sheath makes me think of acid in milk, ashes in honey, chalk in bread. When I look at her naked body and my own, I find it impossible to believe that once upon a time I imagined the human form as a flower radiating out from a kernel in the loins. These bodies of hers and mine are difuss, gaseous, centreless, at one moment spinning about a vortex here, at another curdling, thickening elsewhere; but often so flat, blank. I know what to do with her no more than a cloud in the sky knows what to do with another.»
J. M. Coetzee, Waiting for the barbarians, 1980
«Non a penetrei. Xa dende o principio o meu desexo non tomou esa dirección, esa meta. Aloxar o meu reseco membro de vello nesa funda de sangue quente faime pensar en ácido no leite, cinzas no mel, xiz no pan. Cando miro para o seu corpo nu e para o meu propio, éme imposible crer que algunha vez a forma humana me parecese unha flor que se espalla tras xermolar nas entrañas. Eses corpos nosos, o meu e o dela, son difusos, gasosos, dispersos, nun intre viran nun torbeliño aquí e no seguinte callan, espesan nalgures; pero case sempre tan planos, tan baleiros. Sei o que facer con ela o mesmo que unha nube no ceo sabe o que facer con outra.»
J. M. Coetzee, Agardando polos bárbaros, 1980
Trad. de E. E.
así é como se dá coa verdade
‘What if your prisoner is telling the truth,’ I ask, ‘yet finds he is not believed? Is that not a terrible position? Imagine : to be prepared to yield, to yield, to have nothing more to yield, to be broken, yet to be pressed to yield more! And what a responsibility for the interrogator! How do you ever know when a man has told you the truth?”
‘There is a certain tone,’ Joll says. ‘A certain tone enters the voice of a man who is telling the truth. Training and experience teach us to recognize that tone.’
‘The tone of truth! Can you pick up the tone of truth in everyday speech? Can you hear whether I am telling the truth?’
This is the most intimate moment we have yet had, which he brushes off with a little wave of the hand. ‘No, you misunderstand me. I am speaking only of a special situation now, I am speaking of a situation in which I am probing for the truth, in which I have to exert pressure to find it. First I get lies, you see–this is what happens–first lies, then pressure, then more lies, then more pressure, then the break, then more pressure, then the truth. That is how you get the truth.’
J. M. Coetzee, Waiting for the barbarians, 1980
-Que pasa se o seu prisoneiro di a verdade -pregunto- pero decátase de que non o cren? Non resulta terrible? Imaxine: estar disposto a confesar, confesar, non ter máis nada que confesar, crebarte e porén que che presionen para seguires confesando. Que responsabilidade para o interrogador! Como é que sabe vostede cando un home dixo a verdade?
-Existe un ton especial – di Joll-. Un ton especial impregna a voz de quen di a verdade. O adestramento e a experiencia apréndennos a recoñecer ese ton.
– O ton da verdade! Pode pillar ese ton da verdade na conversa cotiá? Pode sentir se eu estou dicindo a verdade?
Este é o momento máis íntimo que tivemos ata o de agora, un momento que el escorrenta cun lixeiro espavento. “Non, seica non me entendeu. Estou a falar só dunha situación concreta, dunha situación na que eu estea pescudando a verdade, na que teña que exercer presión para atopala. De boas a primeiras obteño mentiras, abofé, mentiras, logo presiono, logo máis mentiras, logo máis presión, logo o derrube, logo máis presión, logo a verdade. Así é como se dá coa verdade.”
J. M. Coetzee, Agardando polos bárbaros, trad. de E.E.
hai tempo que arrecendes a jazz {e 4}
Parte final do artigo incluído no libro Festival Mozart 2011 sobre o concerto da OSG Jazz Band Os grandes estándares do jazz, 17 de xuño, 2011, Palacio da Ópera.
6.-ON GREEN DOLPHIN STREET [Bronislaw Kaper] 1947
A película Green Dolphin Street, baseada na novela homónima, non ten moito que ver co mundo do jazz: leas de amor no s. XIX, cartas trabucadas, terremotos, sublevacións maoríes na Nova Zelandia de entón e un guion ao que lle saíu mofo.
Mellor sorte correu a súa banda sonora, que axiña soou jazzeable. O seu autor, Bronislaw Kaper, é un polaco emigrado aos Estados Unidos que antes traballara como pianista e compositor en Varsovia, Viena ou Berlín. A súa partitura no Real Book contén eses bemois inesperados, case orientalizantes, que rodearon dunha aura de misterio a moitos outros temas afíns ao jazz. Unha aura de cine negro e de local en penumbra. Pura ambientación Hollywood-anos-40.
Extraordinarios artistas, cada un na súa tesitura ben vocal, ben instrumental, deixaron a súa pegada e a súa sombra neste tema: Sarah Vaughan [con esa intriga de femme fatale nos seus primeiros compases, grazas ao seu longo vibrato e os seus graves], John Coltrane canda Miles Davis, Stan Getz, Keith Jarret ou Chick Corea entre outros, paseáronse por Green Dolphin Street. Para moitos músicos, esta rúa sonora é un lugar idóneo no que practicaren ese transo que é a improvisación, grazas á súa sinxela estrutrura harmónica.
Este tema tamén descubriu o seu lado latin da man do compositor e clarinetista cubano Paquito D’Rivera.
http://www.youtube.com/watch?v=Ny1n5E4IdYY
7.-A FESTA [Chick Corea] 1972
O sushi con grelos e polbo sería un exemplo de cociña fusión de dúas culturas, a xaponesa e a galega, que partillan certos trazos culinarios. Algo similar leva ocorrendo no jazz desde mediados dos anos 60 do século XX. Miles Davis foi un dos seus chefs, e con Davis -o Príncipe das Tebras- tocou Chick Corea, rebozando nese novo aceite sonoro que fumea nos estudos de gravación.
N’A Festa, Corea tourea maxistralmente variacións sobre o modo frixio español, unha escala que vostede e mais eu recoñeceriamos como typical spanish xa que se trata dunha das máis utilizadas en flamenco. É a época en que no sur de España experiméntase co flamenco-fusión, con Paco de Lucía e Camarón de la Isla, e a música enténdese e esténdese como un tecido continuo de sons, non suxeito a fronteiras políticas.
O boom latinoamericano acaba de imprimir [anos 60-70] o seu carimbo hispano ao grande libro da literatura universal; hai 46 anos Hemingway publicaba Festa; no cine directores italoamericanos [Scorsese ou Coppola] despuntan como mestres narradores da historia norteamericana; o duende flamenco líase co swing; o latino segue a ser un ingrediente atractivo en calquera menú cultural do momento.
Chick Corea gravará outro standard de tema hispano, Spain.
8.-A TASTE OF HONEY [Bobby Scott/Rick Marlow], 1960
Logo de perdernos, subir ao alto da trabe do RCA Building a lombos dun glissando ou taconar no clímax dunha festa andaluza, qué menos que un pouco de mel que se nos quede nos beizos.
A taste of honey tasting much sweeter than wine
Do dut don du du dut don du
My dream of your first kiss and then
I feel upon my lips again
A taste of honey a taste of honey
Un sabor a mel, moito máis doce có viño
Do dut don du du dut don du
Soño co teu primeiro bico e entón
sinto de novo sobre os meus beizos
un sabor a mel, un sabor a mel.
Como ven, A taste of honey tamén contou con letra nun dos seus múltiples avatares. Compúxose como tema instrumental na súa orixe para a obra homónima, interpretada en Broadway en 1960. Uns Beatles debutantes gravaron a súa versión do asunto en 1963, pero o grupo de Herb Alpert and the Tijuana Brass introduciu este mel no seu tarro particular en 1965 e deulle a forma que habitualmente se escoita como estándar: tras unha soñadora introdución, unha trompeta que soa crooner lévanos de corchea en corchea ata aqueles míticos ‘60 que para nós discorrían nun seiscentos cara a unha praia da costa.
Para tocares un son, tes que elixir… elixir a nota máis importante. Aquela que fertiliza o son, o que a xente chama as “notas fermosas”. Trátase simplemente de notas fundamentais que teñen que ser tocadas. Miles Davis.
O jazz envolveu na súa pel negra a todo o século pasado e segue a facelo nas súas alquimias actuais. Miles Davis falou claramente do son dunha época, a cor dunha época. Black and blue. E soubo manter a súa grave dignidade de músico extraordinario que non exerce de pallaso cun instrumento nos beizos, senón de humano cun discurso e unha linguaxe natural, única, que mana do seu corpo como dun cráter sonoro. A vida e palabras de moitos destes artistas [heroes do blues e o jazz, como os chamou o debuxante Robert Crumb] son tamén estándares, clásicos para comprender a simbiose entre o ser humano e a música.
Estíbaliz Espinosa
aim for the head
Un texto levantóuseme estes días da terra.
Un texto zombie.
Sucoume tuétano e cerebro.
Disque agora vai por máis.
Nuns días chegará aquí.
Permanezan atentos ás súas pantallas.
Aim for the head!
...Estíbaliz Espinosa... palabra ciencia canto 