D., unha das túas bisavoas maternas, si falaba galego.

O teu bisavó: descoñecido.

Os outros bisavós supós que tamén o falarían. Pero iso non é un si.

Dos catro bisavós paternos: ningún falaba galego.

Dos teus avós, dous falaban galego e deixaron de falalo.

Os outros dous, os paternos, non podían coñecelo nin falalo.

Ningún dos teus pais falaba galego. A túa nai, contadas expresións da súa avoa. Vid. supra: D.

O teu irmán non fala galego, non estudou galego. Lía en galego.  Debuxaba en galego. Autodidacta.

Na túa nenez nunca falaches galego.

No teu barrio de clase alta ninguén soltaba prenda en galego.

Ningunha das túas compañeiras de aula deixaba caer nada en galego.

Dos teus veciños, ningún.

Nin no ascensor nin na carnicería nin no médico lembras sentir galego cando nena.

Ningún dos teus tíos, das túas curmás.

As túas mellores amig*s non se sinceraban en galego.

Aquel*s que te atraían non se silenciaban contigo en galego.

Unha profe de galego que tiveches non empregaba decote o galego.

Aos  7 anos unha monxa misioneira preguntouche na aula como se dicía ojo en galego. Tímida, aberberechada, respondiches: oxo?

Non tiñas nin idea de galego.

Hoxe falas galego.

Logo de tantos nons un si.

Con tanto en contra, un si.

Disque o galego é unha cuestión que divide aos cidadáns. Un dilema. En realidade non se trata do galego, senón da usabilidade, que está vencellada estreitamente á nosa idea de futuro. En nome do que pensamos futurible cometemos moitas idioteces, os humanos. O que aseguramos que hoxe é futuro [inglés, internet, xenética] talvez non o sexa mañá. Todo se atopa nun mercado de valores, un mercado simbólico. De especulacións. De espellos, si. De espellismos, de miraxes,  tamén. As nosas ideas de futuro ás veces aproxímanse un pouco, un pouquichiño, ao que será. Con todo, a meirande parte das veces resultan inxenuas.

Quen coida que un idioma non serve para nada en tanto que outro si, sen dúbida descoñece por completo como funciona o noso cerebro, os seus enigmáticos e xeniais hemisferios. Unha lingua cabléanos o intelecto. Conéctanos á outras épocas. Viaxa no espazo. Viaxa no tempo.  Pero non crean, non sempre ao pasado.

Unha lingua que se recupera tamén é futurible porque entraña unha creación colectiva. Un abismo. Unha nova especulación humana. Non sabemos se nos fará mellores ou peores, nin máis ou menos intelixentes. Pero tece unha rede social, unha nasa de dendritas. Un trasmallo neuronal, afectivo, incriblemente potente. Isto non é un panfleto, eu non dou o perfil panfletario. Para nada. Non todo o colectivo supón o menos malo.

Falar galego é tamén un xeito de dar un si tras moitos nons.

Sen máis.

Moita da nosa tecnoloxía vai encamiñada a baleirar a terra de nós. Os foguetes, estacións espaciais, as Biosferas 2, esa teima coa auga noutros planetas… Tramamos algo, está claro. Querémola ben, si, á terra, pero non sabemos con exactitude durante canto tempo máis vainos aturar…

Querémola moito, pero queremos tamén a outra. Ou quereriamos outra.

A terra converteu nun habitante máis. O máis primixenio de todos. O máis poderoso de todos. O que nos engole nas súas gretas repentinas. Sacódenos. Modifica as rutas de aviación. Vai e chóvenos en agosto. Vulcanízase. Podería estar atraendo a algún meterorito con artes de salomé. Está rara. Constantemente os humanoides somos presentados como a súa desgraza persoal. A dela. A da terra.

-Con maiúscula, so desleigada!

Perdón. A Terra.

Vémola dende o ceo. Seméllanos incrible e entrañable, dende o glaciar Beardmore ata o Mar de Aral. Todo nos vale. Somos terencianos. Nada nela nos é alleo.

A principios dun século calquera, eu e millóns de criaturas máis nos enganchamos a certos documentais nos cales a premisa de partida era imaxinar a Terra prescindindo de nós. A terra sen habitantes ou A terra sen humanos, un algo máis amarelista có outro, servíannos o postre finisecular de todo megalomaníaco: fantasear coa súa morte, ver como segue o mundo sen el.

[Imaxinarme morta, accidentada e suicidada, é unha fantasía ballardiana que alimento dende a adolescencia, é dicir, dende que son vítima de algo. O vitimismo é fecundo na nosa época, un dos seus grandes logros sociais e artísticos. Por suposto desprézoo, sobre todo cando se trata dun vitimismo burdo, pouco elegante. De aplauso fácil.]

O mundo sen nós segue de marabilla. Dá gusto ver desplomarse rañaceos enferruxados e vizosas hedras a abrazar campos de béisbol. Os cans atordoados nos pisos lánzanse escaleiras abaixo en busca do instinto wólfico perdido. Ah, todo é instinto entón. Todo é distinto. Como era de esperar nestes documentais, o xordo argumento de fondo é que unha catástrofe natural [ou provocada] que acabase con todos nós sentaríalle de perlas ao universo coñecido.

Logo estráñanos que haxa tipos que andan por aí co virus do ébola no bolso para ceibalo no primeiro bar de aeroporto no que o miren mal.

[Aviso: este post contén material self-bomb e substancias de marketing moi-même que poden estourar ante o seu nariz e ferir gravemente a súa sensibilidade. Non apto para extrínsecos]

Voei hai varias semanas a Alcobendas e alí falei diante dun micrófono e unhas cantas persoas, mimada polos organizadores dun ciclo de recitais poéticos, ciclo que me consentiron inaugurar. Por se fora pouco, traballaron para min, compuxéronme un cartaz, unha presentación deluxe e agasalláronme cunha plaquette de poemas traducidos a castelán. Chameina Papeles a punto de.

Nunca  antes fixera unha plaquette. Devezo polos monicreques de siluetas chineses e xavaneses. Non tiñan eles por que saber iso. Por azar, a portada foi esta:

E aquí o texto da presentación, a cargo de Óscar Martín Centeno.

Seguir lendo “plaquette”

Tardei un pouco porque estaba buscando esta peza de piano.

Grazas, Mabel, pola noite no Circo Price.

Xa volvín.

Resúltame imposible escribir aquí.

Creo que morrín.