algúns textos nucleares de xente que escribe agora mesmo [traducidos a galego]

Tres poemas de María Eloy-García en Cuánto dura cuanto, El Gaviero , 2007

tradución a galego de Estíbaliz…Espinosa

A ENCARGADA MURIEL

co xesto decidido pos cara de importancia
sabes que es un atlas cun mundo feito de equívocos
o teu traballo é contentar aos que compran
mudar os prezos facerte oferta
na punta da pirámide do teu sistema
tan templo palacial es a sacerdotisa
adiviñas qué se agocha tras os deuses
co teu nome a te escintilar no peito
alguén te chama en off dende a altura
voz impersoal que só teñen
as encargadas tristes da megafonía
a túa cara adivíñase relixiosa
chegas ao departamento nivel alto
á capela sixtina do consumo
o deus achega o seu índice euríbor
ao teu índice machucado por todos os traballos do mundo
tócate coa súa verdade e os prezos tremen
o amaciador marca tan branca
sobe cincuenta
a túa pistola que dispara os prezos cárgase de novo
cunha tinta máis nova que nunca
sobre o peito indefenso das botellas

O BEN INMOBLE

a nostalxia vive no sexto piso
tira un papel pola xanela
e por un segundo
confúndese co voo migratorio
dun paxaro que quere aparearse
a merda que bota dende o seu arriba
cae sobre a raia no medio
dun preso en liberdade condicional
que non lembra como é que se se ía á súa casa
aquí o neno veo todo
crea nese intre na parte esquerda do cerebro
un comezo de neura
que asociará á pracidez vinte anos máis tarde

a bondade vive no terceiroSeguir lendo “algúns textos nucleares de xente que escribe agora mesmo [traducidos a galego]”

enerxía escura por todas partes

Se introduces [clic] neste fotograma de Lotte Reiniger chegarás á canción que levo escoitando toda esta tarde. Moverás os beizos como eu os movo esta tarde. Sacudirás o cranio como eu o sacudo esta tarde. Talvez infectarante todos e cada un dos meus pensamentos desta tarde e repetirás a súa milimetrada secuencia, dende os dous textos que comecei [esta tarde] ata as entradas na wikipedia sobre Biosfera 2 ou N. Tesla que aínda permanecen abertas en canle na pantalla crepuscular. Da tarde.

Pénsao.

I think I saw you in the shadows

un estado de cousas mutante [conclusións precipitadas sobre lei e piratería]

Conclusións sobre lei e piratería:

1.- Como broma, o anteproxecto estivo ben. Agora cómpre beber un groliño de auga e recuar un chisco

2.- Ai de quen se meta con Internet e o seu sacro dominio de “cultura democrática e para todos”, sobre todo eses que tanto amamos amades a cultura. A que vai con c maiúsculo.

3.- En 5 anos a música remata, chantaxea emocionalmente L.E. Aute. Memento Bécquer: poderá non haber industria musical pero sempre haberá melodía.

4.- Nunca tería pensado que por escribir nun blog pertencería a un lobby e con influencias no Ministerio de Cultura. Nin soñaría con iso sendo escritoriña sen máis. Agora xa podo seguir gañando unha miseria e malvivindo do que escribo, pero está en disposición de descargalo ata quen non queira. Xa non hei suplicarlle a ninguén, a ningunha polla en concreto, que louve por aí a miña valía. Podo penduralo eu mesma. Isto non sei se é perigoso. Si sei que é hipersaturable.

5.- Queda claro que a música e a literatura son dous estamentos diferentes de cultura.

6.- A cuestión non tomará outro cariz se pensamos que, como todo o que tende á sobresaturación – a poboación de lemmings, por exemplo- existe un mecanismo misterioso de autorregulación?: e se a cultura actual e postpostmoderna necesita suicidarse un pouco e elixiu internet para o seppuku? E se non se trata dun sepukku senón dun striptease e dun revestirse, en definitiva dunha metamorfose? Ou acción mutante?

7.- Espero non ter que escoitar que son tecnófoba. Amo a tecnoloxía que me toca vivir. Amo internet por todo isto que está desbrozando, por remexedor literario, por cicuta cultural. A máxima provocación contra as ideas sublimadas de creación e orixinalidade e obra única nace de internet, o multirreprodutor por excelencia na era da reprodutibilidade técnica. Reproduce ata o que non existe. A Internet Ilusionista, a Internet prestidixitadora, a Internet replicante, a Internet Nexus-6 que volve os seus ollos inmisericordes ao seu creador…

8.- Esquezamos un intre as demagoxias populistas de internet [internet é para todos, internet é liberdade]. Que opinan de todo isto os bloggers mauritanos?

9.- Os músicos non somos uns chorizos, di Loquillo. El en concreto non sei. Ora ben, eu coñezo moitos que non o son en absoluto, dende logo que non. Ata cantan na ducha e compoñen harmonías só polo vicio de teren algo na boca!

10.- Os músicos non sodes chourizos, Loquillo. Os músicos sodes demasiados.

11.- Os blogueiros. Tamén. Tamén sodes demasiados.

12.- Os escritores, os cineastas…Tanta cultura, de non matarnos, farános máis fortes.

13.-O caso é que ninguén pensa nos pobres músicos [nota bene: son cantante], que o son todos de vocación, de amor e fruición pola música, ningún deles deixouse caer polo mundillo osmando forrarse ou foder a saco, son, somos, todos tan amantes da música e do cine como os miles de monxes medievais amantes de deus e a castidade. Seica se a música deixase de ser un negocio tan rendible pasaría como no seo da igrexa: unha crise de vocacións. Seica. A todo isto: era a música antes de toda esta revolta un negocio tan rendible? Como a construción, o narcotráfico ou a política de estado… Érao? Parva de min, que crin que se trataba dun bluf cunha oligarquía visible e millóns de aspirantes a sobrevivindo da produción musical, a docencia musical, o axeonllamento musical. Será que a música tivo a mala sorte de toparse cunha tecnoloxía capaz de reproducila e intercambiala ata o infinito? Que pasará cando nós mesmos sexamos reproducibles e intercambiables ata o infinito, cando me poida descargar da rede os lectores e coetáneos que me pete? Onde fica a espiña dorsal de todo isto: a sublime noción de creación?

14.- Os amantes da cultura… nin na Grecia de Pericles, nin na España dos Austrias menores, nin na China dos Tang floreceu tanto intelectual e tanto amante. Vivimos nun estado de gracia cultural permanente. Pemitídeme ser escéptica co que me dá de senvivir un segundo antes antes de me rendir ao entusiasmo e a bacanal.

15.- Viva a cultura libre se iso significa que a cultura do de sempre rematou [?] [achtung: demagoxia? Si?]

16.- Pero daquela, lampantina, quen vai vivir da cultura? Como raio se fai agora para vivirmos da cultura? Para dignificar o oficio, a artesanía mimosa do escritor, por exemplo? Se ninguén paga un euro polo que escribes pero todo cristo acode a iso como a un manancial de fresca sabedoría… que?

17.- Que fago agora co homúnculo coa mullércula [?¿]… co tubérculo de creatividade individualista que levo alimentando dende que tiña 6 ou 7 anos coa secreta esperanza de ser eu unha Escritora? Onde van parar agora o individualismo e a autorreferencialidade, agora que as ideas flúen a 100 xigas por segundo, agora que as miñas ideas e os meus universos xa corriscan e coruscan dun cerebro a outro ata o punto de que non sei se son meus ou de calquera? A rede servía para protexernos das caídas nos nosos saltos no trapecio ou para pescarnos como a atúns? Ou para cazar as moscas do atavismo cultural e do aproveitamento dos que contan con máis gramos de ambición que de talento?

18.- A ambición e o talento. É un talento a ambición? É un talento o oportunismo? É un talento posicionarse no mapamundi culturetas do momento? Pensemos.

19.- Viva a ciencia. Viva a literatura. Viva a ciencia-ficción. Viva todo o que está acontecendo. Viva a disrupción de internet no mundo da rancia cultura. Acabemos coas formas esclerosadas, necrosadas de cultura: a prensa engolada, o televisión autofáxica e penosa, a radio … [non, a radio non!], os mi[ni]sterios de cultura. A cultura é unha actualización do  twitter [titular para xornalista espilido].

20.- Estou expectante.

21.- A cultura non sei se nos necesita a nós. Si teño claro que nesta conxuntura necesita a internet e que internet, á súa vez, necesita contidos máis peneirados. As sacudidas de algo que se constrúe entre moitos e un só, a cultura subcutánea, todo o magma que circula pola rede quitando o 90% de cultura-lixo, as pelis de culto, a música de culto, a literatura de culto, a información de culto, a ciencia de culto, o pulp de culto, o porno de culto, o culto oculto, as relacións morbosas con xente que non coñecerás nunca, as mascaradas, as dobres personalidades, as creacións colectivas ou a partir da colectividade, o geekismo, o cosmonautismo, a deslocalización, a ruptura da hexemonía centro-periferia, a resistencia [polo de agora] á institucionalización, as labazadas unha tras doutra ás leis do mercado, as labazadas ao romantismo barato e o concepto de autor, a monstruosidade, internet é o noso monstro que nos devolve o rostro dunha cultura que se desfigura, que muta e nos invade, unha cultura que non existe para dar cartos [ou non só] senón para infectarte, para deixar sitio ao que non ten sitio, a cultura bizarra e gonza e radiactiva, a que tamén quere, coma toda cousa orgánica, prevalecer.

Internet é o noso monstro querido. Agora, a achantar con el.

22.- Sentímolo moito polos que elixiron os vellos medios para perpetuarse, forrarse ou promocionarse. Agora só teñen que correr un pouco para se internaren aquí e poñerse á altura de seguir sendo culturalmente modernos. Internet é unha aposta. As leis das apostas fannas as casas de apostas, non os ministerios de cultura nin os medios de comunicación analóxicos.

23.- Internet xa é futurística. Xa é cousa do futuro. Estamos ante un novo paradigma que tamén precisa ser lexislado  porque socava nocións moi ancoradas: como podemos aspirar a que a cultura se recoñeza e se valore? É ese o obxectivo dalgúns que defenden a normativa ministerial? Como podemos aspirar a que a cultura deixe de manexar un discurso bempensante e común que lucra a xentes que non se interesan pola cultura senón polo resplandor dourado de poder de proporciona, o tráfico de influencias, o posicionamento no mercado de almas-con-afán-de-salvarse -da miseria-acultural? É ese o obxectivo de todos os que asinan o manifesto de internet? Está claro que non pode haber maniqueísmos aquí porque as nocións de cultura e de cambio de paradigma que se sosteñen non son idénticas para todos. De que tipo de cultura estamos a falar?

Coma todas, esta é unha lista aberta…

.

.

.


demiurgo Harryhausen

Na miña introdución ao mundo das salas de cine xogaron un papel crucial os cambios de mozo da miña curmá S. De non ser por eles, o meu curmán e mais eu non teriamos asistido de carabina a ducias de películas. Películas que aínda queiman celuloide na miña memoria.  As primeiras que eu lembro.

O meu debut como espectadora foi nada menos que con Flash Gordon, aquel rollo kitsch con Max von Sydow e Ornella Muti. Ornella Muti fustrigada. Malos malosos ensartados en rodas de pinchos. Iso non se esquece.

Xuraría que toda esa amalgama oitenteira de cores e paillettes con música de Queen desfilou ante a miña inocencia peiteada con trenzas no teatro Colón. E foi noutra sala xa desaparecida, a sala Riazor, onde S. , o seu mozo daquela e o meu curmán asistimos  á segunda película da miña vida nun cine: Furia de titáns. Sandalias, espadas e monstros. Actores debutantes nefastos, vellas glorias británicas sacándose un soldo extra. Na historia de Perseo que non valería moito de non ter sido polos deliciosos efectos especiais.

Ray Harryhausen era o artesán desa maxia -para hoxe algo zoupona- en stop-motion. A curuxa mecánica de Atenea. Pegaso. Cálibos. O kraken. E esa xoia de secuencia -que eu lembraba máis curta-  da fin da fabulosa Medusa a mans de. Pregúntome por que Hollywood non ten tirado máis proveito da fastuosa e delirante mitoloxía grecorromana. Ao mesmo tempo que mo pregunto, agradézoo.

O caso é que Harryhausen movía como peixe na auga no xénero do cine fantástico no que o protagonismo roubábano e merecíano os seus enxendros, en filmes míticos como a Viaxe fantástica de Simbad ou Xasón e os argonautas. A última produción na que colaborou -antes de se converter na marca do piano que toca o protagonista da Noiva Cadáver, de Burton– foi precisamente Furia de titáns.

Hai pouco achegueime ao museo Luis Seoane: estes días, ata o 10 de xaneiro, poden coñecer en vivo todo isto do que lles falo e pasear entre maquetas, gravados e proxeccións dalgunhas das pelis de Harryhausen. A verdade é que ese museo non dá máis que alegrías a este pequeno núcleo de provincias: alí lembro ver as polaroids de Tarkovsky ou as palabras contadas de Camilo Franco. Tamén programaron exposicións sobre Jacques Carelman, Lotte Reiniger ou o debuxante Max. Un gusto sempre raro e exquisito.

Na exposición do mago Harryhausen atrevinme a ollar directamente e en fite a maqueta de Medusa: unha muller con rostro de congro e investida dunha astucia rabiosa e azul, solitaria e diminuta no medio dun círculo de area. Conmovedora. Petrificadora. Aínda.

Medusa, foto de karohemd

base de datos: obsesións

BASE DE DATOS: OBSESIÓNS

Obsesióname o futuro.
Cantos escritores hai lendo isto
sen saber que algo lles influirei
ao seu pesar
con todo.
Obsesióname que el se atope ben.
Que as rochas do espazo se exhiban indiferentes
que non todo nelas sexa significativo
ese alivio cósmico
obsesióname.

Obsesióname escribir extraordinariamente
o que sei que podería escribir de puta pena.
Obsesióname que pasou con Lucy
a australopitheco
e as tres pegadas de Laetoli. Cara a onde. E. Por que.

Saír á rúa a me cruzar cun mozo
máis novo ca min que mirará nos meus ollos
e a eles, como un ácido, arrebolará a súa vida.

Obsesióname intimidalo
a intimidación da miña propia intimidade
a miña tímida intimidade
neste texto
no subtexto do desexo
masculino na miña feitura feminina.
A obsesión dos desexos.

Obsesióname non vivir en guerra
e que ninguén ameace con me voar as ideas.
Agradézoo pero
é sospeitosa tanta paz.
A palabra país non me obsesionaba malia que
todo na natureza indica que ha obsesionarme.
As árbores míranme interrogantes agardan nomes
que eu non sei darlles, eu non, senón Dorotea, a bisavoa

que xamais deixou de estar soa

na

súa

ca

ri

cola.
Imaxinábase a si mesma a miña bisavoa
como unha gran ammonites a miña bisavoa, seguramente
tampouco ela contaba con nome para iso.
Unha muller obsesionada coa súa propia natureza
furiosa de leira ferida.
Seguir lendo “base de datos: obsesións”

que nos levou a ser neofalantes en galego?

Rematou hai unha semana o encontro de Novos Escritores deste ano.

Na mesa na que me tocou falar, O peso da nación, Sechu Sende predixo que o futuro do galego será neofalante ou non será. Concluímos a mesa de debate nestes termos: como moitos dos que falamos e escribimos galego a día de hoxe somos neofalantes, conviría afondar nas motivacións que nos conduciron nese momento x do tempo a reinventármonos en galego. Foi a vinganza? Foi a resistencia? Foi a nigromancia? Foi unha estratexia? Foi tenrura? Foi unha bisavoa? Que foi?

Por outra banda, considero que moitos eidos alleos á literatura, malia que tanxenciais, perfílanse como bos candidatos a motivación: a investigación científica en galego, a cultura dixital en galego… funcionan como catalizadores, como unha presencia, se cadra, menos sospeitosa que a literaria. Unha posible motivación é asumir a normalidade no uso do galego  en todos os ámbitos [tecnolóxico, científico, económico, literario, administrativo], mesmo que esa normalidade aínda non exista.

[…]

Pregúntome, agora que pasaron o día e a romería: se a literatura dun país artéllase como arma de combate político e dentro dun tempo acádase boa parte dos obxectivos políticos marcados… de que pasa a falar logo a literatura? Esvae? Por exemplo, ten sentido escribir en galego como se o fixesemos de xeito clandestino? Ningún. A menos que se trate dunha opción estética. Escribe como se foses clandestino. Ben, pode ser. Ten sentido vertebrar a literatura galega como unha literatura de resistencia, entendida tamén esta palabra en sentido lato? Si, dende certo enfoque si. Hai unha tendencia clara na nosa literatura a falar do que se resiste a desaparecer, da memoria e as súas raigames, das palabras que se recuperan para dar nome a obxectos que xa non existen. Sen embargo, a nosa cultura tamén desenvolve con certa forza:  xa non é clandestina senón que existe baixo a luz do día e as regras do universo coñecido, e é esa forza a que tamén me interesa. Con certa perspectiva a nosa cultura é virtual, estase a refacer, a reinventar, a reconstruír, crea palabras para as realidades tecnolóxicas que agroman, para os descubrimentos da ciencia, da cultura postpop ou da filosofía. Medra parella ao mundo novo no que vive. Esa forza inventiva é cando menos tan poderosa como a actitude de combate político, de saudade ou de memoria histórica. E tamén véxoa como un posible elemento de cambio para un lector de castelán que si entende o galego pero négase a ler en galego.

Como se pode atraer non só a neofalantes senón tamén a neolectores? Eu véxoo claro: facendo do galego unha opción normal [e non unha excepción normal] para quen le. Para iso o abano de posibilidades e rexistros de lectura ha de ser todo o amplo que se saiba e se poida: literatura metafísica, cool, científica, best-seller, obxecto de culto, geek, histórica…  Coido que nese proceso a nación [non entendida só como estado político senón como  cultura transfronteiriza, emigrante e inmigrada] pasa a ser unha das súas moitas medulas, dos seus moitos tentáculos. Do contrario, esclerotiza ou devén un tema oco por sobresaturado.

Haberá quen pense que só se nos din os de fóra que o que se fai aquí é válido, a cousa será certa. Lidando cos prexuízos de sempre aclararemos: hai ben tempo que a literatura galega é convidada fóra de Galiza, considerada punta de frecha nalgúns eidos, antologada, traducida e premiada. Só nos queda a nós crérnolo.

Que che parece? Do autoodio ao autobombo en apenas unha transición e unhas poucas lexislaturas?

Igual así tamén se fai país.

more número 9

Ante a inminente estrea desta peli:

lembrei destoutra curta marabillosa en stop-motion con música machaconamente melancólica de New Order.  A temática non é igual, claro, a relación máquina-civilización humana apenas existe na curta de Mark Osborne, senón máis ben un desencanto finisecular polo traballo e o capitalismo. E a saudade. Unha saudade impenetrable, rescatada nun par de imaxes da nenez e só aliviada en parte polo resplandor interior e as drogas.

Dende certo punto de vista, o que acontece en More non é senón a saudade que embaza o feito de mercantilizar calquera recurso humano concernente a unha pulsión interior ou á emoción. A literatura, por exemplo.

Matinaba en pedir Bliss aos Reis Magos do Oriente Próximo. Pero non deixaría de ser, fíxense ben, un agasallo triste.

Teremos que ver as heroicidades mesiánicas do Número 9 nunha peli catastrofista [unha vez máis] sobre máquinas rebeldes e planeta arrasado. Como nos presta ver o noso planeta arrasado, ven o que lles dicía?

Os bonequiños de ámbolos dous films danse un aire.

a perdición da trama

Contar unha historia.

Saber contar unha historia.

A novela quere saber contar historias. Ás veces a modo de redacción escolar. Ás veces a modo de guión cinematográfico.

Pregúntome. Pregúntome por que.

Por que esa teima decimonónica en contar historias. En contalas ben, por entregas. Esa entrega nas entregas. Por que.

En tramas que turren de nós coma a gravidade e a ambición, nos arrebaten. Por que.

Será que a moita novela contemporánea só se lle ven as ganas de tirarse ao cine,  de cepillárseo na última butaca.  Maquíllase para devir guión.

Por que, noveliña miña, por que.

Barbara Stanwyck e Fred MacMurray. Perdición
Barbara Stanwyck e Fred MacMurray. Perdición

Imaxe: fotograma de Double Indemnity [Billy Wilder, 1944], aquí titulada boleramente Perdición [para min moito mellor que o orixinal, que é un xoguiño de palabras co tecnicismo da póliza de seguros].

notas fugaces e contundentes sobre a medicina

cocaine

Dúas son as especialidades médicas que creo máis en bragas: a xinecoloxía [obstetricia, en concreto; partos, en particular] e a psiquiatría.

Tumbamos de costas ás mulleres para que parir sexa máis cómodo. Para quen atende o parto. Parir redúcese, pois, a un asunto de posturas. Ben, queremos fochancos no chan como os dos talleres dos coches, pero máis estreitos. E queremos ver os rostros dos médicos debaixo, manchados como o rostro dun mecánico co aceite da nosa maternidade. A fin de contas, parir é manipular un motor.

En canto ao cerebro. Limitámonos a adurmiñalo cando os seus pensamentos molestan socialmente. Canto máis molestos, máis o durmimos. Canto máis o durmimos, peor sente o doente a súa recepción na sociedade. Canto peor se sente o doente, máis molesto é.  A psquiatría é a única disciplina médica cuxos remedios enfatizan aspectos da propia patoloxía. Non trata de curar. Só trata de facer calar.

As drogas psiquiátricas son vergoñentas -en efectos secundarios, en adicións- sobre todo se se ten en conta que moitos de quen as administran probablemente manifestarán en contra do uso de drogas ilegais e criticarán dende os seus carísimos zapatos todo ese inframundo de substancias ilícitas. Entre foxo e foxo. Ferro 3 e putter. Voando cerebriños de surlyn en forma de pelotas brancas.

O efecto arrasador do haloperidol nun cerebro que podería ter sido o meu.

Posto que é o ser humano quen crea todos os sistemas de clasificación, cómpre saber quen fixo as regras e con que propósito. Se non tomamos esa precaución, corremos o risco de ignorar as regras exactas ou, peor aínda, de confundir o produto da clasificación con feitos ou cousas que aparecen naturalmente. Considero que iso foi exactamente o que aconteceu en psiquiatría nos últimos sesenta ou setenta anos. Durante este período, os feitos reclasificados como enfermidades foron moitos. Deste xeito chegamos a considerar que as fobias, os actos delicitvos, o divorcio, o homicidio, a adicción, etc. son – case sen límite- enfermidades psiquiátricas, o cal constitúe un erro enorme e moi custoso. […] O feito de incluír a algúns individuos ou grupos na categoría de persoas enfermas pódese xustificar en termos de convivencia social, pero é imposible facelo mediante observacións científicas ou argumentacións lóxicas.

Thomas Szasz, O mito da enfermidade mental,1961

o non lugar

A Ucraína entrei en autobús, atravesando os campos polacos no Nadal de 1997. Nada parecía diferenciar moito un país [Ucraína] do outro [Polonia] agás no feito de que os ucraínos contiñan no sorriso máis dentes de ouro. Pero diso non me decatei ata o día seguinte, no que o primeiro habitante de Lviv co que falei sorríume por calquera razón. Aos 20 anos sobran razóns para que che sorrían. É aos 30 que a xente deixa de ser amable.

Volvamos a ese autobús que sae da fin do milenio para entrar na chatarrería emocional dos pecios da CCCP.

A nosa entrada na cidade de Lviv [Lvov en ruso] resultou espectacular: as luces prendidas dos colosais edificios ex-soviéticos apagaron simultaneamente. Para nós, sen dúbida. Para nos impresionar cunha das súas especialidades en vida fodida polo estado: os cortes enerxéticos. Habería máis. Internabamos por unha ferida que supuraba. Sovieticamente, no 97 Ucraína era un enorme hórreo que abre as súas portas e deixa voar o gran. O gran voaba. Como unha nube radiactiva voaba o gran. O gran voaba.

Ucraína, quen podía sabelo entón, conformaba un dos territorios máis fascinantes do planeta: nela experímentabase dun xeito inconsciente co non-lugar. Tomemos por exemplo Lviv. Por ese nome – a designación ucraína- poucos a coñecían daquela. Lvov era en cambio máis popular, ou Lemberg para o antigo Imperio austro-húngaro ou Lwów para os veciños da Galitzia polaca. Alí, en Ucraína, naceu un dos máis grandes poetas polacos que coñecía, Zbigniew Herbert. Era de Lwóv, quero dicir, Lviv. Unha cidade ucraína e non polaca.

Tamén de Ucraína -malia figurar en todas partes como alemán e rumano e xudeu asquenazí e suicida, que vén sendo outro tipo de nacionalidade- sería o poeta alemán Paul Celan, diseccionado así para a posteridade en nacionalidades infinitas: en realidade o seu nacemento tivo lugar nesas coordenadas caprichosas que hoxe, quen sabe pasadomañá, delimitan Ucraína.

Paul Celan e Zbigniew Herbert. Ningún dos dous diría de si mesmo que é ucraíno, mais as cidades nas que naceron si o son, polo menos nesta hora do día deste día en concreto.

Síguenme? Síganme.

Síganme porque queda a xoia da coroa dese enorme país de nacionalidades difusas. Chernobyl. E Pripyat. O lugar tabú, o noso escenario after-the-bomb máis logrado no que atopan inspiración todas esas películas norteamericanas que sobrevoan un Nova York asolado onde pinchacarneiran os impalas e as leoas. Pelis como Son lenda [mala], Wall-E [boa], A estrada [non a vin aínda, a de Cormac McCarthy], 12 monos [ boa] ou o documental do National Geographic A terra sen habitantes [bo]. O lado milenarista e supersticioso da nosa civilización atopa un especial pracer no vitimismo, en presentarse a si mesma como un ecce homo.

Ecce homo. Éche aí. E éche as súas grandes cidades incribles e todopoderosas. Éche Chernobyl.

Et campos ubi Troia fuit.

Non chegamos a visitar Chernobyl e a vila pantasma de Pripyat, lonxe da nosa cidade bastantes quilómetros -poucos para ese estraño habitante das pedras que chamamos radiación -. Pero, como sabemos, a nube radiactiva e as súas consecuencias en plantas e animais estendérase por boa parte de Bielorrusia, Rusia e Ucraína. Así que sen dúbida comín e bebín radiactividade chernobyleira, sentín a atracción dese non-lugar, contemporicei con el.

Chernobyl está próximo a acadar algún tipo de categoría literaria, unha especie daqueles vetustos topoi: ao meu xuízo o atopos, precisamente, o non-lugar.  O lugar común do non lugar común. O lugar deshumanizado. O que nos fala dunha grandeza que pasou, que se esfumou, que criamos eterna, que non o foi.

Iso encántanos e encántanos moito. Por iso con Chernobyl tamén comeza Nocilla Lab. En Chernobyl aúnanse a ciencia campando en forma de radiación e o baleiro filosófico en forma de estrutura abandonada.

Éche Chernobyl et campos ubi Chernobyl fuit.

pripyat-6

Este tema dos estelares e eclipsados Gentle Giant, brit prog dos ’70, pode acompañarlles uns minutos – 9:11- se pinchan aquí. Nothing at all. Ao igual que moitos temas de Radiohead contén dúas ou tres atmosferas incrustadas nunha soa canción, ademais do único dúo batería-piano que coñezo, a iso do minuto 6.