Curioso que a poesía sexa unha puta denostada, unha pesada que ninguén quere, facilona, aborrecida, sempreigual, sempreviva, sempremorta, clasicota, infumable, impresentable, obxecto do mecenado de catro guillados. Isto é así para moitos novelistas, editores, protésicos dentais e mesmo poetas.

A poesía ten que ser outra cousa, debe selo: debe transmutar. Imperativamente. En publicidade, en videopoesía, en pintada con sangue na parede branca dun garaxe… De non ser así morre por endogamia, como esas sagas familiares apodrecidas dos moitos apareamentos entre iguais.

Isto semella ser o estado da cuestión.

A poesía cansa.

Poeta, quita os lentes que che parto a cara.

E así.

Con todo, non deixa de resultarme curioso que cando alguén pretende louvar unha obra calquera do que se entende comunmente por arte, sexa cine, arquitectura ou grafitti, en moitas ocasións deslice o xa tópico: é pura poesía. Blek le Rat e Banksy xa son pura poesía. Jean Nouvel é pura poesía. Galliano, a etiqueta dun bo viño, Chema Madoz, Tarkovsky, os beizos de Mónica Bellucci, as bacterias, as medusas fluorescentes, Pedro Páramo, Miranda July…

A poesía debe de ser a única criatura no mundo que, a máis puta, máis pura.

Pesadelo de hai unhas cantas noites: estás na túa cidade, nunha rúa da túa cidade, sen embargo ese espazo urbano aparentemente normal é un avión que cae en picado e que en poucas horas acabará por se estrelar.

Durante esas horas integras un grupiño de suicidas que, de casa en casa, procuran a alguén que polo visto poderá vos fornecer das armas precisas para o seppuku. Antes de que o avión. Se destortille.

O único que pensas todo o tempo é que por sorte o teu fillo non se atopa nese avión-cidade. Un avión-cidade no que a xente semella desinformada e camiña polas rúas, entra e sae dos seus caixeiros, recolle excrementos dos seus cadelos, proba zapatos.

O teu pequeno grupo de suicidas busca un medio digno de morrer na conta atrás.

Mon semblable, mon frère, criaturamecánica, desocupado lector, lembra isto: non te parezas demasiado a min, non queiras ser demasiado humano. A nosa especie acaba con todo aquilo que máis se lle asemella.

Os neandertais hai entre 200.00 e 28.000 anos. Comezaron sendo eles, logo vós, logo case nós. Arestora, un xacemento de preguntas.

Os chimpancés : quedan sobre 150.000 [datos de Lindsay, 1999]

Os gorilas:  uns 100.000. Aínda non se dilucidou con certeza cantas especies ou subespecies de gorilas existen. Cando estean por completo exterminados, se cadra gozaremos dunha visión máis clara de exactamente cantas especies nos cargamos desapareceron misteriosamente unha tarde de néboa.

Os orangutáns: quedan sobre 30.000.  Caberían todos en Carballo.

En total, os grandes simios non atanguen o millón de habitantes en toda a terra. Nin sequera conformarían un país tomado en serio de pretender unírense, serían algo así como Mónaco ou Liechtenstein, unha república [unha mona-rquía] de monos langráns dedicados ao branquexo de cartos e aos deportes de espiollamento. Os primates están rodeados. Rodeados de nós. Os primos primates. Os primates con tendencia a números primos. Temos que facerlles moitos panexíricos no que nos queda de vida xuntos sobre a terra. Recadar moitos cartos para eles, filmalos en libertade e poñerlles unha música emotiva na sala de montaxe. Aínda nos queda por facer moito paripé.

Claro que por outra banda, cabe o seguinte cuestionamento: cantos grandes simios poboarían a terra de non figurar nós entre eles? Moitos máis dun millón?

Isto non é un alegato. Non son boa alegando e non se me dan os alegatos. Pertenzo a unha especie que medra, extermina e compón sinfonías. Extermina por riba de todo aquilo que máis se asemella a si mesma. Caín matou a Abel, os hutus aos tutsis e os xaponeses aos chineses. Os franceses aos alemáns e os alemáns aos polacos e os ingleses aos irlandeses. Matamos á nosa imaxe e semellanza.

Iso é a competencia. Eliminar, ás veces non a mantenta, a aqueles que coinciden connosco. En hábitos, en aparencia, en… En.

Os extraterrestres , de seren intelixentes, deberían aparentar ser diametralmente opostos a nós. No próximo Disco d’ouro que boten ás estrelas non estaría mal incluír esa cláusula preventiva: Somos así. Recomendamos polo seu propio ben que sexan doutra maneira e por favor non nos choren co Adagietto da 5ª de Mahler nin establezan lazos sociais por medo.

Mon sembleble, mon frère.

Que medo.

Díxomedíxome: disque en internet [aka google] hai máis procuras de gatos que de cans.

Lóxico, dende certa perspectiva: un internauta aseméllase máis a un gato que a un can, vive máis a cama que o campo, tende máis a esfinxe que a amasillo de pelo en movemento con filete de lingua colgando, desconfía máis que confía, minte máis que confesa…

Un gato. Un gato só é unha pose con bigotes.

A síndrome de inventar síndromes e procurarlles nomes engaratuxantes ou absurdos parece ser que aínda non ten nome.

Ábrese a veda.

Como todo o relacionado cos fármacos e químicas cerebrais, as síndromes chámannos a atención. Nunca tanta houbo. Dan ganas de ter unha. Sentímonos fatal se non nos identificamos con unha. Iso tamén debe de ser unha síndrome, sosteño.  Coa de Dióxenes, personalmente creo identificarme un pouco. Non coa vellez baseada na acumulación de bolsas de lixo como capital; simplemente dioxenizo porque non boto nada e son feliz con toda esa nada que non boto. Dióxenes era feliz con menos, só cun tonel e co sol e sen un conquistador diante. Ah, Dióxenes, que gloria de frase lle botaches a Alexandro. A síndrome de Dióxenes. A síndrome do cinismo debería designar, a da sabedoría senil e non a da demencia. Pero hai tantas. Tantas síndromes. E todas tan intensas.  Sín-dro-mes.  A punta da lingua emprende unha viaxe de tres pasos dende o padal… E tan literarias algunhas delas.

Isto por exemplo: percibir os obxectos ben máis grandes ben máis pequenos do que en realidade son, é dicir, sufrir alteracións na percepción de formas e tamaños. Tamén se coñece como macropsia ou micropsia. O nome literario -e asindromado- que lle procuraron é a de Síndrome de Alicia no País das Marabillas. Non a un nivel patolóxico, pero si nun plano cotián todos experimentamos esa sensación de que algo se nos fai demasiado grande ou se nos queda pequeno. Hai expresións para iso. A xente mingua ou medra a mercede de estrañas forzas. Acontece a miúdo que unha cota acadada de poder á xente fáiselle pequena. O poder sempre se fai pequeno co tempo. Naturalmente, ao xuízo de quen o ostenta. O poder é un habitante do País das Marabillas.

Polo xeral, iso de que algo nos vén demasiado grande adoitan ser outros quen o pensan por nós. Rara vez sentimos ou expresamos abertamente que algo nos vén demasiado grande. Pola contra, gozamos vendo cómo lles sobra roupa e escenario aos demais. A rexouba polo mal alleo tamén xermola no País das Marabillas, claro que remata a súa delicada floración no noso.

Máis morbilidades literarias: existen un tipo de alucinacións chamadas liliputenses, por aquela illa Liliput das Viaxes de Gulliver. Non teño moi claro se a síndrome de Gulliver existe ou non é senón unha variante da da Alicia. Ver aos demais como ananos… quen non o experimentou algunha vez? Tantas como vimos que aos demais algo lles acaía  demasiado grande.  E non acaba aí este vademecum: consígnanse síndromes de Rapunzel, Pickwick, Dopey [o mudito de Brancaneves], gato de Cheshire ou o mesmísimo barón de Münchhaussen. A síndrome Chéjov é o nome dun libro e mais dun blog a cargo ambos de Miguel Ángel Muñoz. Pero Chéjov xa non é un personaxe senón un persoeiro eminente no seu eido, ao estilo de Asperger, Down ou Stendhal, epónimos de síndromes todos eles.

A onde nos leva todo isto? Á evidente relación entre enfermidade e literatura por un lado [os balnearios como escenario, os tuberculosos que escriben entre espirros, os guillados que cabalgan xamelgos por ter lido de máis, todo o que cheira a podre na literatura, a septicemia de Borges, os fígados de Hemingway ou Bolaño, o silencio de Virginia, a sífilis de Nietzsche e de moitos outras [sic], a hipocondria de Allen…] e a evidente devoción pola enfermidade que padecemos. As nosas metáforas predilectas son mórbidas: o morbo en si, unha palabra de orixe médica, é a nosa porta de entrada á mansión do pracer. No século XVII de Hobbes o home sería lobo para o home pero no XXI o ser humano, como diría un vello tópico ecoloxista, é sobre todo un cancro para o planeta. A cruzada occidental en pos da  asepsia mátanos a alerxias e, por outra banda, tampouco impide que devezamos por intoxicarnos a base de química emocional [neurolépticos, ansiolíticos, antidepresivos, estimulantes, hiperanfetaminas]; ningún sistema social sanitario por moi absurdamente louvado que estea [querida seguridade social, lembra que es mortal] impedirá que inventemos novas enfermidades tanto sociais como individuais a medida que as causadas por axentes patóxenos externos vanse controlando: a nosa época asiste á constatación de que existen enfermidades causadas polo propio sistema inmune do suxeito, á confirmación da estreita relación entre temperamento e pensamento e certos tipos de cancro, ao fracaso da psiquiatría como mero despacho de drogas legais que só adormecen á besta por espazo dunha vida…

A proliferación de síndromes só pode ser interpretada dun xeito: como síntoma de algo. E un síntoma, xa se sabe, é a puntiña do iceberg. Ese que neste momento se vén abaixo nalgún lugar da Antártida.

BSO para un síndrome de Alicia:  Gwen Stefani en vídeo ou en audio, preferiblemente en vídeo.